Endometrioza i proces nowotworowy

Endometriosis is a benign proliferative process, where tissues of the uterine mucosa are present ectopically, generally manifesting by infertility and pain. Awareness of similarity between endometriosis and neoplastic process, as well as of oncological risk associated therewith is low. Since 1925, when Sampson was the first to highlight the fact that endometriosis may transform into a malignant lesion, several papers appeared in the medical literature extensively documenting the correlation between endometriosis and tumors, in particular with ovarian cancer. The aim of this paper was to examine correlations linking endometriosis with the neoplastic process by reviewing medical literature published in English in the aspect of epidemiological evidence of endometriosis – cancer correlation, comparison of clinical-pathological features of both entities and comparison of molecular and genetic features of endometriosis with the “cancer phenotype” as defined by Hanahan and Weinberg in their paper The hallmarks of cancer. A large body of evidence has been collected documenting similarity of endometriosis to the neoplastic process, its association with malignant transformation and increased risk of cancer and other malignant tumors. It is not clear, whether endometriotic lesions may undergo malignant transformation directly, indirectly with an intermediate phase, the so-called atypical endometriosis, or endometriosis and cancer possess common initial antecedent mechanisms and/or predisposing factors (e.g. genetic susceptibility, sensitivity to exposure to environmental toxins) with subsequent divergence on the molecular level. Incidence of endometriosis undoubtedly creates an oncological risk, necessitating elucidation by further genetic and molecular studies.

Endometrioza to łagodny proces rozrostowy, w którym tkanki błony śluzowej macicy występują ekotopowo. Schorzenie kojarzone jest powszechnie z niepłodnością oraz z bólem. Mała jest świadomość podobieństw endometriozy do procesu nowotworowego oraz zagrożeń onkologicznych związanych z jej występowaniem. Od 1925 roku, kiedy Sampson jako pierwszy zwrócił uwagę, że endometrioza może przekształcić się w zmianę złośliwą, w literaturze medycznej pojawiły się liczne publikacje obszernie dokumentujące związek gruczolistości z nowotworami, a w szczególności z rakiem jajnika. Celem pracy było zbadanie powiązań endometriozy z procesem nowotworowym poprzez przeszukanie anglojęzycznego piśmiennictwa medycznego pod kątem dowodów epidemiologicznych na związek endometriozy z rakiem, porównania cech kliniczno-patologicznych endometriozy i raka oraz porównanie cech molekularnych i genetycznych endometriozy z cechami „fenotypu raka” zdefiniowanymi przez Hanahana i Weinberga w publikacji zatytułowanej The hallmarks of cancer. Zebrano liczne dowody dużego podobieństwa endometriozy do procesu nowotworowego, związku z transformacją złośliwą oraz ze zwiększonym ryzykiem raka i innych nowotworów złośliwych. Nie jest jasne, czy zmiany endometriotyczne mogą bezpośrednio ulegać przemianie złośliwej, z etapem pośrednim, tzw. atypowej endometriozy, czy też endometrioza oraz rak posiadają wyłącznie wspólne początkowe, antecendentne mechanizmy i/lub czynniki predysponujące (np. genetyczną podatność, wrażliwość na ekspozycję toksynami środowiskowymi) z oczywistą dywergencją w przebiegu molekularnym. Występowanie endometriozy niewątpliwie stwarza zagrożenie onkologiczne, którego źródło powinno być wyjaśnione poprzez dalsze badania genetyczne i molekularne.