Obraz kliniczny i następstwa zakażenia pałeczką Yersinia enterocolitica

Yersinia enterocolitica (Y. enterocolitica) is a Gram-negative bacteria belonging to Enterobacteriaceae group since 60’s. Basing on specific biochemical and serological characteristics there where isolated serological types and biotypes of Yersinia enterocolitica. Most widespread of these are biotypes 1B, 2, 4 and belonging to them respectively serotypes O:8, O:9, O:3. Among them, the most frequent pathogen is serotype O:3. Currently, in Poland and other European countries, there is notified growth in number of infections caused by highly virulent serotype O:8 till now appearing only in USA. Yersinia causes zoonosis called yersiniosis. Contaminated food infects human. Clinical appearance of yersiniosis varies depending on bacterial virulence, age and immunological status of ill patient. Usually disease appears as mild enterocolitis. Yersinia together with Campylobacter pylori and Salmonella is the most frequent bacterial factor causing enterocolitis in Europe. In state of immunological deficiency infection with Yersinia can cause severe purulent complications and highly mortal sepsis. The source of serotype O:8 infections in Poland is still not found. It has been isolated on the territory of whole country, from ill people in different age and with different clinical picture of yersiniosis. Serological and microbiological methods are used in diagnostic process of yersiniosis. Both of this are not perfect and should cover each other. Because of unclear epidemiological status of Yersinia enterocolitica type O:8 in Poland, if this infection is suspected, there is a duty to send probes of infected material and serum, together with detailed interview to Instytut Bakteriologii Państwowego Zakładu Higieny. There is serotyping processed and virulence factors estimated. As important as diagnosis is promotion of preventive actions like sanitary principles or avoidance of eating of uncooked food.

Yersinia enterocolitica (Y enterocolitica) jest pałeczką Gram-ujemną zaliczaną od 1964 roku do grupy Enterobacteriaceae. Na podstawie właściwości biochemicznych i serologicznych wyodrębniono szereg biotypów i serotypów Y. enterocolitica. Najbardziej rozpowszechnione są biotypy 1B, 2, 4 i należące do nich odpowiednio serotypy O:8, O:9, O:3. Spośród serotypów zachorowania na całym świecie najczęściej wywołuje serotyp O:3. Obecnie w Polsce i w innych krajach europejskich notuje się stały wzrost zakażeń spowodowanych wysoce zjadliwym szczepem O:8, który do tej pory występował tylko na terenie USA. Pałeczka Yersinia jest przyczyną odzwierzęcej choroby zwanej jersiniozą. Człowiek najczęściej zaraża się nią drogą pokarmową, spożywając zakażone produkty pochodzenia zwierzęcego. Przebieg kliniczny jersiniozy jest zróżnicowany i zależny od zjadliwości bakterii oraz wieku i stanu odporności chorego. Zakażenie najczęściej wywołuje łagodne objawy nieżytu jelitowego. Do najczęstszych czynników bakteryjnych wywołujących zapalenie jelit na terenie Europy oprócz zakażeń bakteryjnych zalicza się także Campylobacter pylori i Salmonella. W stanach obniżonej odporności organizmu zakażenie pałeczką Yersinia może wywołać ciężkie powikłania ropne, a także sepsę o wysokiej śmiertelności. Na terenie Polski nie udało się jeszcze ustalić źródła zakażeń serotypem O:8. Izolowano go na terenie całego kraju od chorych w różnym wieku i o odmiennym przebiegu klinicznym jersiniozy. Diagnostyka jersiniozy polega na wykonywaniu zarówno badań mikrobiologicznych, jak i serologicznych. Ponieważ metody te nie są doskonałe, w terapii jersiniozy powinny się one wzajemnie uzupełniać. Ze względu na niejednoznaczną sytuację epidemiologiczną zakażeń Y enterocolitica typu O:8 w przypadku podejrzenia zakażenia należy zebrać dokładny wywiad i wraz z pobranymi próbkami przesłać go do Instytutu Bakteriologii Państwowego Zakładu Higieny w celu przeprowadzenia szczegółowego serotypowania i oceny czynników zjadliwości. Równie istotne jak diagnostyka jest propagowanie działań zapobiegawczych chroniących przed zakażeniem, a także przestrzeganie podstawowych zasad higieny i unikanie spożywania niedogotowanych produktów pochodzenia zwierzęcego.