Zapobieganie chorobom zależnym od zakażenia HPV – aspekty kliniczne i ekonomiczne stosowania szczepień profilaktycznych

Cervical cancer is among the most prevalent malignancies in women. Polish National Cancer Registry indicates that in 2007 there were over 3400 new cervical cancer cases and over 1900 women died of this malignancy. The cervical cancer frequently affects women remained productive, hence posses a significant health, social and economic burden. Oncogenic types of human papillomavirus (HPV) 16, 18 present a major causal factor responsible for the development of cervical cancer. Low-oncogenic HPV types 6, 11 are responsible for the development of anogenital warts, non-cancerous tissue growths which are a disturbing condition, considerably diminishing patients’ quality of life and constitute significant financial burden for healthcare system. The standard method of secondary prevention of the HPV-related diseases is cytological screening. Systematic screening is essential nonetheless the test is not specific for HPV. Vaccinations against HPV infection are the only effective method of primary prophylaxis of HPV-related diseases. Currently, there are two registered vaccines: quadrivalent Silgard® vaccine against HPV 6, 11, 16, 18 and bivalent Cervarix® vaccine against HPV 16, 18. The most health and social benefits bring both primary and secondary prevention based on common vaccination against HPV followed by regular cytological screening. Economic analyses indicate that vaccination of 12 years old girls is more cost-effective than the strategy limited to cytological screening only. Polish adaptation of the economic model for routine vaccination program against HPV 6, 11, 16, 18 with quadrivalent Silgard® vaccine reveal cost per QALY (quality adjusted life year) of 17 987 PLN which prove high cost-effectiveness of vaccination against HPV in Poland.

Rak szyjki macicy stanowi jedną z najczęstszych przyczyn zgonów z powodu chorób nowotworowych wśród kobiet. Według danych Krajowego Rejestru Nowotworów w 2007 roku zarejestrowano w Polsce ponad 3400 zachorowań na nowotwory szyjki macicy, a ponad 1900 kobiet zmarło z tego powodu. Rak szyjki macicy dotyczy w przeważającej mierze kobiet w wieku produkcyjnym i stanowi istotny problem zdrowotny, społeczny oraz ekonomiczny. Głównym czynnikiem odpowiedzialnym za rozwój raka szyjki macicy są onkogenne typy wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV) 16 i 18. Niskoonkogenne typy HPV 6 i 11 odpowiadają za powstawanie brodawek narządów moczowo-płciowych, zmian bez cech nowotworzenia, będących uciążliwą chorobą, obniżającą jakość życia i znacznie obciążającą budżet ochrony zdrowia. Podstawową metodą profilaktyki wtórnej zakażeń HPV jest skryning cytologiczny. Jego prowadzenie jest konieczne, choć badanie to nie jest specyficzne. Szczepienia profilaktyczne stanowią jedyną skuteczną metodę profilaktyki pierwotnej chorób związanych z zakażeniami HPV. Obecnie są zarejestrowane dwie szczepionki: czterowalentna szczepionka Silgard® przeciw HPV 6, 11, 16, 18 oraz dwuwalentna szczepionka Cervarix® przeciw HPV 16, 18. Największe korzyści zdrowotne i społeczne przynoszą równoległe działania profilaktyki pierwotnej, polegającej na upowszechnieniu szczepień przeciwko HPV, oraz wtórnej, obejmującej regularne badania cytologiczne. Analizy ekonomiczne wykazały, że szczepienie przeciwko HPV 12-letnich dziewczynek jest efektywne kosztowo w porównaniu ze strategią uwzględniającą jedynie skryning cytologiczny. W polskiej adaptacji modelu ekonomicznego dla rutynowego programu szczepień przeciwko zakażeniom HPV 6, 11, 16 i 18 za pomocą szczepionki czterowalentnej Silgard® oszacowano wartość zyskania jednego roku życia w pełnym zdrowiu (quality adjusted life year, QALY) na 17 987 PLN, co wskazuje na wysoką opłacalność programu szczepień przeciw HPV w Polsce.