Między polityką a ideologią. Koncepcja corporate citizenship jako nowy paradygmat CSR

W artykule poddano krytyce koncepcję corporate citizenship, która w literaturze poświęconej społecznej odpowiedzialności biznesu jest traktowana jako wpływowy projekt teoretyczny, nawiązujący do antypozytywistycznego paradygmatu wiedzy naukowej. Prezentowane argumenty krytyczne dotyczą trudności w stosowaniu dwóch kategorii: pojęcia korporacyjnego „obywatelstwa” oraz zapożyczonej od Jȕrgena Habermasa koncepcji dyskursu. Sygnalizowany jest kontrfaktyczny charakter przyjmowanych założeń, a także nieuwzględnianie politycznych i gospodarczych sprzeczności globalnego świata. Celem badawczym artykułu jest falsyfikacja kluczowego twierdzenia koncepcji corporate citizenship, dotyczącego roli ponadnarodowych korporacji w krajach słabo rozwiniętych, polegającej na wspomaganiu rozwoju instytucji demokratycznych i upowszechniania praw politycznych, socjalnych i obywatelskich.

The article criticizes the concept of corporate citizenship, which is treated in the literature on CSR as an influential theoretical project referring to the anti-positivist paradigm of scientific knowledge. The critical arguments presented relate to difficulties in using two categories: the concept of corporate citizenship and the discourse concept borrowed from the Habermas’s theory. The counterfactual nature of the assumptions is signaled, as well as disregarding political and economic contradictions of the global world. The research goal of the article is to question the key theorem on taking over the responsibility of transnational corporations in underdeveloped countries, consisting in supporting thc development of democratic institutions and dissemination of political, social and civil rights.