Obecność kapitału zagranicznego w systemie bankowym Rosji

Celem artykułu jest zaprezentowanie ewolucji obecności kapitału zagranicznego w systemie bankowym Rosji od początku okresu transformacji do początku lat 20. XXI w. Z przeprowadzonej analizy wynika, że w okresie 30 lat tych przemian w Rosji można wyróżnić kilka odmiennych kierunków przepływów kapitału właścicielskiego do systemu bankowego i czynników wpływu na te przepływy. W początkowym okresie transformacji występowała silna presja napływu kapitału zagranicznego do rosyjskiej bankowości, która była ograniczana przez formalne i nieformalne działania ze strony rządu i banku centralnego. Należy tu wspomnieć o ustalanych przez rząd limitach obecności kapitału zagranicznego w kapitale systemu bankowego w celu ochrony rodzimej bankowości przed zagraniczną konkurencją. Surowe procedury weryfikacji potencjalnych inwestorów zagranicznych przez bank centralny miały na celu ochronę rosyjskiej bankowości przed napływem kapitału spekulacyjnego oraz nadmiernym i niekontrolowanym dopuszczeniem do rynku usług bankowych wiarygodnych instytucji finansowych. Tendencja wzrostu udziału kapitału zagranicznego w rosyjskiej bankowości zatrzymała się w okresie kryzysu bankowego w 1998 r., kiedy kapitał zagraniczny w obawie przed stratami wycofywał się z Rosji. W latach 1999-2008 można zauważyć wzrost obecności kapitału zagranicznego, który został zatrzymany w okresie światowego kryzysu finansowego w efekcie wycofywania się kapitału z rynków wschodzących. W okresie 2009-2014 kapitał zagraniczny w kapitale własnym rosyjskiego sektora bankowego wyraźnie się umacniał, ale ten trend został przerwany przez sankcje gospodarcze zastosowane wobec Rosji przez Zachód w konsekwencji agresywnej polityki Rosji wobec Ukrainy i wojny rosyjsko-ukraińskiej. Od 2014 r. obserwuje się załamanie ekspansji nowych instytucji finansowych w rosyjskiej bankowości, a jednocześnie silne umocnienie pozycji banków z udziałem kapitału zagranicznego, szczególnie tych działających od dłuższego czasu na rynku rosyjskim i mocno już osadzonych w rosyjskim systemie bankowym. Banki te cieszą się wysoką wiarygodnością i są darzone zaufaniem klientów.

The aim of the article is to present the evolution of foreign capital presence in the banking system of Russia from the beginning of the transformation period to the beginning of the 20s of the 21st century. The analysis shows that during the 30 years of these transformations in Russia, several different ownership capital flows into the banking system and factors influencing these flows can be highlighted. In the initial period of the transformation, there was a strong pressure on the inflow of foreign capital to the Russian banking sector, which was limited by formal and informal actions by the government and the central bank. The limits set by the government on the presence of foreign capital in the capital of the banking system in order to protect the domestic banking from foreign competition should also be mentioned. Strict procedures for the verification of potential foreign investors by the central bank were aimed at protecting Russian banking against the inflow of speculative capital and the excessive and uncontrolled admission of reliable financial institutions to the banking services market. The upward trend in the share of foreign capital in Russian banking stopped during the banking crisis in 1998, when foreign capital withdrew from Russian fearing losses. In 1999-2008, an increase in the presence of foreign capital can be noticed, which was halted during the global financial crisis as a result of the withdrawal of capital from emerging markets. In the period of 2009-2014, foreign capital in the equity of the Russian banking sector clearly strengthened, but this trend was interrupted by economic sanctions imposed on Russia by the West as a consequence of Russia’s aggressive policy towards Ukraine and the Russian-Ukrainian war. Since 2014, we have witnessed a collapse in the expansion of new financial institutions in the Russian banking sector, and at the same time a strong strengthening of the position of banks with foreign capital, especially those operating on the Russian market for a long time and already firmly embedded in the Russian banking system. These banks enjoy high credibility and are trusted by customers.