Wybrane zagadnienia modelowania matematyczno-statystycznego struktur i procesów przestrzennych

Niniejsze opracowanie jest przeglądem wybranych zagadnień z zakresu modelowania matematyczno-statystycznego struktur i procesów przestrzennych. Ogólny charakter tego artykułu obejmuje dyskusję nad podstawowymi pojęciami, takimi jak: układ przestrzenny, struktura przestrzenna, proces przestrzenny, i ich wzajemnymi relacjami. Następnie definiowany jest w sposób ogólny (stochastyczny) proces przestrzenny i jego składniki, ze szczególnym uwzględnieniem reprezentacji struktury przestrzennej. Artykuł omawia sposób budowy modelu stochastycznego procesu przestrzennego, analizując jednocześnie najważniejsze problemy pojawiające się na etapie jego specyfikacji, estymacji i weryfikacji. Uwypuklono również wkład poznańskich geografów w rozwiązywanie problemów teoretycznych związanych z modelowaniem struktur i procesów przestrzennych.

This study is a review of selected issues in mathematical and statistical modeling of spatial structures and processes. The review includes a discussion of basic concepts such as spatial pattern, spatial structure and spatial process and their relationships. Then, a general (stochastic) spatial process and its components are defined with a special focus on the problem of the spatial structure representation. The article discusses a procedure of constructing a stochastic spatial process model, and analyses the most important problems that arise during the specification, estimation and validation of the model. The Polish contribution to solving theoretical questions related to the modeling of spatial structures and processes was also emphasized.