Problem zasad etycznych w pracy polskich archiwistów

Kodeks etyczny archiwisty uchwalony w roku 1996 na Międzynarodowym Kongresie Archiwów w Pekinie został w Polsce przyjęty przez środowisko archiwalne i nie wzbudzał uwag krytycznych. W artykule uzasadniono potrzebę stworzenia polskiego kodeksu etycznego archiwistów na jego podstawie i uzupełnienia o trzy zasady. Ze względu na wielką wartość dokumentacji przechowywanej w archiwach polskich należałoby uznać pracę archiwalną jako służbę na rzecz państwa i obywateli, wymagającą od archiwistów szczególnego zaangażowania oraz odpowiedzialności. Personel archiwalny powinien dążyć do udoskonalania pomocy informacyjnych, istniejących w archiwach, szczególnie w odniesieniu do zespołów najcenniejszych i udostępnianych, dla lepszego zaspokajania indywidualnych potrzeb informacyjnych obywateli, prowadzących poszukiwania w archiwach. Archiwa państwowe należałoby również zobowiązać do podejmowania działań mających na celu zabezpieczenie cennych akt posiadanych przez osoby prywatne oraz przejmowania ich na warunkach uzgodnionych z właścicielami. Gdyby okazało się to niemożliwe, mogłyby starać się o sporządzenie za ich zgodą kopii cyfrowych i udostępniania na ustalonych zasadach.

Adopted in 1996 at the International Congress on Archives in Beijing, the ICA Code of Ethics was embraced by the Polish archivist community without attracting any criticism. This paper seeks to justify the need to create an individual code of ethics for Polish archivists on the basis of the international one and supplement it with three additional principles. Due to the great value of the documentation stored in Polish archives, archival work should be considered a service for the state and citizens, which requires archivists to exhibit the utmost degree of commitment and responsibility. Archive staff should strive to improve the information aids that exist in the archives, especially with regard to the most valuable and accessible material, in order to adequately fulfil the individual information needs of citizens who search the archives. State archives should also be obliged to undertake actions aimed at securing valuable files owned by private persons and taking them over on terms agreed with the owners. Should this prove impossible, archives could attempt to digitalise such material with the owner’s consent and make them available on the agreed terms.