Wpływ działalności przemysłu wydobywczego i energetycznego na środowisko życia ludzi – szansa czy zagrożenie? Przykład KWB i Elektrowni Bełchatów

Nadrzędnym celem podjętych w artykule rozważań było zbadanie problemu wpływu przemysłu wydobywczego i energetycznego na środowisko życia mieszkańców. Podkreślony został ambiwalentny stosunek do tej kwestii, rozpatrywanej zarówno pod kątem zagrożeń środowiskowych, generowanych przez analizowane rodzaje działalności przemysłowej, jak i z perspektywy korzyści finansowych, pozyskiwanych przez samorząd z tytułu różnego rodzaju podatków i opłat. Do analizy podjętej problematyki posłużył przykład gminy Kleszczów, na której terenie zlokalizowana jest większość wyrobiska górniczego KWB Bełchatów. Wspomniana jednostka samorządu terytorialnego pobiera wysokie podatki i opłaty od spółki PGE, jednocześnie będąc bezpośrednim odbiorcą negatywnych skutków działalności górniczej, wliczając zanieczyszczenie gleb, powietrza, odwodnienie terenu czy wstrząsy górnicze. Na podstawie przeprowadzonego badania kwestionariuszowego przedstawiono opinię mieszkańców na temat wpływu działalności przemysłowej na środowisko ich życia. Badanie społeczne pozwoliło także poznać stanowisko respondentów odnośnie do wysokości wypłacanych przez PGE S.A. kwot oraz tego, czy zmiany w środowisku są należycie rekompensowane finansowo. W toku rozważań zweryfikowano także stwierdzenie o kluczowej roli jednostki samorządu terytorialnego w budowaniu strategii rozwoju zrównoważonego i podejmowaniu inicjatyw mających na celu równoważenie strat środowiskowych oraz zapewnienie utrzymania przewagi konkurencyjnej po zaprzestaniu działalności górniczej.

The main aim of the paper is to examine the impact of mining and energy industry on human being habitat. Ambivalent attitude towards this issue will be emphasized, considered both from the point of view of environmental threats generated by the examined types of industrial activity, as well as from the perspective of financial benefits obtained within taxes and other fees. The above issue will be analyzed on the example of Kleszczow commune, where the majority of Belchatow Coal Mine is located. The territorial self-government unit collects high amounts of property taxes and fees from the Polska Grupa Energetyczna S.A. (PGE) and at the same time, it is a direct recipient of negative effects of mining activities, including soil and air pollution and land drainage. A survey conducted among the Kleszczow commune inhabitants makes it possible to present their attitude towards the impact of mining and energy industry on human being habitat. The research also exposes opinion of local community whether the taxes paid by the PGE are high enough and whether changes in the environment are adequately compensated financially. Moreover, the statement about the key role of local government units in building sustainable development strategies will be verified.