Teoria Formy Architektonicznej Juliusza Żórawskiego i Jego Uczniów na tle Koncepcji Psychologii Postaci Wypracowanych w Bauhausie

W artykule omówiono pewne wciąż nie do końca rozpoznane zagadnienia naukowe – oddziaływanie idei psychologii postaci na edukację i praktykę twórczą Bauhausu oraz na architektów działających w Polsce po II wojnie światowej. W pierwszej części zreferowano dotychczasowy stan wiedzy na temat oddziaływania Gestaltu na wykładowców i uczniów szkoły, między innymi na Wassilya Kandinsky’ego, Josefa Albersa, László Moholy-Nagy’ego i Paula Klee. W drugiej części skrótowo zaprezentowano założenia teorii formy architektonicznej Juliusza Żórawskiego oraz jej wpływ na młodsze pokolenie architektów, przede wszystkim na teorię architektury oraz praktykę twórczą Henryka Buszko i Aleksandra Franty. Obaj architekci należeli do grupy najwybitniejszych architektów powojennej Polski, a ich najbardziej znanymi dziełami są: Dzielnica leczniczo-rehabilitacyjna Ustroń-Zawodzie (słynne „piramidy”) oraz katowickie osiedla – Tysiąclecia i Roździeńskiego.

The article discusses some still not fully recognized scientific issues such as the impact of the idea of Gestalt Psychology on the education and creative practice of Bauhaus and on the architects operating in Poland after World War II. The first part of the article, reviews the current state of knowledge about the influence of the Gestalt on Bauhaus school teachers and students (among others on Wassily Kandinsky, Josef Albers, László Moholy-Nagy and Paul Klee). The second part of the text briefly presents the theory of architectural form of Juliusz Żórawski and its impact on Polish architects, especially the generation taught by Żórawski. The theory of architecture and the creative practices of Henryk Buszko and Aleksander Franta were analysed. Both architects belonged to the group of the most outstanding architects of post-war Poland. Their most well-known works: the rehabilitation district Ustroń-Zawodzie (the famous “pyramids”) and two housing estates – Tysiąclecia and Roździeńskiego in Katowice were clear example of the Gestalt theory in practice.