A Non-Anthropocentric Area of Animals’ Memory in Wake, a Short Story by Shaun Tan. A Conspicuous Example of Developing Pro-Animal Sensitivity among Children

Niniejszy artykuł jest literaturoznawczą interpretacją opowiadania Czuwanie i towarzyszącej mu ilustracji postmodernistycznego australijskiego artysty Shauna Tana, którego dzieła wpisują się w dyskursy posthumanizmu. Wybrany utwór to dzieło wyjątkowe, dalekie od klasycznych realizacji tematów prozwierzęcych w najnowszej literaturze dziecięcej. Utwór analizuję przez pryzmat studiów nad zwierzętami, praw zwierząt oraz ich podmiotowości, ze szczególnym uwzględnieniem debaty nad redefiniowaniem śmierci zwierzęcia towarzyszącego w XXI wieku. Opowiadanie Tana jest znakomitym przykładem literatury skierowanej do młodego odbiorcy pozbawionej właściwego dla niej, niebezpiecznego chwytu narracyjnego określanego jako „sentymentalna antropomorfizacja zwierząt”, która sprawia, że postrzegamy zwierzę jako bohatera tekstu kultury przez pryzmat doświadczeń i emocji człowieka. Proponuję także wykorzystanie utworu do zaaranżowania projektu edukacyjnego w szkole podstawowej zatytułowanego Nieantropomorficzny obszar pamięci o zwierzętach, opatrzonego mottem: „Jak często się zdarza, że nie dostrzegamy zwierząt, choć nieustannie dzielimy z nimi świat?”.

Статья является литературной интерпретацией рассказа Поминки и сопровождающей его иллюстрации постмодернистского австралийского художника Шона Тана, чьи работы вписываются в дискурсы постгуманизма. Данный текст – уникальное произведение, далекое от классических рассказов о животном мире в новейшей детской литературе. Автор анализирует произведение с точки зрения исследований о животных, прав животных и их субъективности, уделяя особое внимание дискуссии о новом понимании смерти животного-компаньона в XXI веке. Микрорассказ Тана это отличный пример литературы, адресованной молодому читателю, потому что в ней отсутствует характерный для автора рассказа опасный повествовательный прием, то есть сентиментальная антропоморфизация животных. Именно она заставляет нас воспринимать животное как героя текста культуры сквозь призму человеческого опыта и эмоций. Автор статьи предлагает также использовать данное произведение в начальной школе для образовательного проекта Неантропоцентрическая область памяти о животных со следующим девизом: «Как часто бывает, что мы не замечаем животных, хотя постоянно делим с ними мир?».