Egzulanci w Rzeczypospolitej

Tematem artykułu są egzulanci – szlachta wygnana ze swoich dóbr w wyniku wojen i utraty tych ziem przez Rzeczpospolitą. Uciekinierzy z Zadnieprza oraz województw kijowskiego i bracławskiego pojawili się w Polsce wiosną 1648 roku, gdy wybuchło powstanie kozackie Chmielnickiego. Później uciekinierzy z Wielkiego Księstwa Litewskiego z ziem Smoleńszczyzny, powiatu starodubowskiego i orszańskiego oraz województw połockiego i mińskiego w 1654 roku. Duża część pokrzywdzonej szlachty otrzymywała nadania królewskie, część egzulantów szukała zatrudnienia w wojsku koronnym, w sądownictwie lub dyplomacji. W 1667 roku król Jan Kazimierz w efekcie porozumienia z carem wywalczył dla pokrzywdzonej szlachty 750 tysięcy zł tytułem odszkodowania. Za kolejnego króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego rozwiązano kwestie roszczeń finansowych wysuwanych przez szlachtę, która utraciła majątki we wschodnich województwach Rzeczypospolitej.

Ilustracje.