Wrogowie, inni, kłopotliwi sąsiedzi – Sydoniusza Apolinarego życie z barbarzyńcami

Tematem artykułu jest napływ barbarzyńców na ziemie Cesarstwa Rzymskiego. W II wieku n.e. za panowania Marka Aureliusza, gdy Cesarstwo po epidemii i wielu wojnach wyludniło się, ilość osiedlających się przybyszów wyraźnie wzrosła. W IV wieku, za zgodą cesarza Walensa, ok. 200 tys. Gotów przeprawiło się przez Dunaj celem zamieszkania. W V wieku barbarzyńcy już nie prosili o zgodę na osiedlanie się, lecz wkraczali sami na upatrzone tereny cesarstwa. Po upadku Rzymu w 476 roku i detronizacji ostatniego cesarza, większość Zachodniego Cesarstwa Rzymskiego (w tym Galia, Hiszpania, Italia) została już zajęta przez barbarzyńców. Współżycie nowych mieszańców z gospodarzami układało się różnie – od strachu wobec Hunów do podziwu wobec rosłych Franków i Burgundów. Uczono się języka przybyszów, choć pielęgnowano też łacinę. Z czasem plemiona osiedlonych Gotów stały się obrońcami rzymskiej ludności Galii, jednak jak wspominali kronikarze (m.in. Sydoniusz), do pełnej integracji nie doszło. Salwian z Marsylii widział w nich nadzieję na odrodzenie, podobnie Orozjusz, zaś oceny Klaudiusza Klaudiana były różne.

Bibliografia na stronie 15.