Co wpływa na wielkość popytu na porady prawne? Analiza logitowa z wykorzystaniem metody klasycznego uśredniania międzymodelowego

Celem artykułu jest identyfikacja – na podstawie przeglądu literatury – i kwantyfikacja, przy użyciu modelu logitowego, wpływu czynników ryzyka na prawdopodobieństwo wystąpienia problemu prawnego w Polsce. Zbiór regresorów objął czynniki obiektywne – takie jak dochód, wiek, wykształcenie, stan cywilny, miejsce zamieszkania, sytuację zawodową – oraz subiektywne: postawę wobec prawa, świadomość prawną, kapitał ludzki oraz aktywność społeczną. Z badania, przeprowadzonego na reprezentatywnej próbie dorosłych Polaków, wynika, że czynniki ryzyka znajdują się poza obszarem oddziaływania instytucjonalnego. Dlatego alokacja środków publicznych na funkcjonowanie nieodpłatnego systemu pomocy prawnej w oparciu o kryterium liczebności populacji wydaje się właściwa. Ze względu na brak analogicznych analiz oraz eksploracyjny charakter badania, dla ostatecznego ustalenia zbioru statystycznie istotnych regresorów zdecydowano się na zastosowanie metody logitowego uśredniania klasycznego. Jej użycie nie zmieniło znacząco wniosków płynących z analizy klasycznej.

The aim of this paper to identify, by means of relevant literature survey, and then to quantify – using representative panel of individual questionnaire data and a logit model – the impact of relevant factors affecting demand for legal aid in Poland. The set of explanatory variables contains objective factors – such as income, age, education, gender, marital status, place of residence, occupational status – as well as subjective ones, such as personal attitude towards law, knowledge of law, social capital or social activity. It follows from the results obtained on a representative sample of adult Poles that the number of factors influencing the occurrence of a legal problem is large, the factors themselves being beyond the scope of direct and intentional impact of the state. Thereby, it seems reasonable to allocate the funds devoted to the funding and functioning of the reformed legal aid system in Poland on the basis of the population size criterion. In view of the relative scarcity of quantitative research into the issues raised in the paper frequentist model averaging method has been also used to confirm/reject the conclusions draw on the basis of the logit model. However, this has not altered the afore-mentioned conclusions in any significant way.