TERMINOLOGICZNE KONFUZJE WOKÓŁ ZAGADNIENIA RELACJI WERBALNO-WIZUALNYCH: EKFRAZA A INTERSEMIOTYCZNOŚĆ, INTERMEDIALNOŚĆ, OBRAZOWOŚĆ, IKONICZNOŚĆ

Artykuł koncentruje się na problematyce związków pomiędzy sferą słowa a sferą obrazu. Przedmiotem badania stają się terminy funkcjonujące w obszarze badań literaturoznawczych, komparatystycznych i interdyscyplinarnych, dotyczące powiązań werbalno-wizualnych. Zwraca się uwagę na wielość stosowanych pojęć, zestawia się je ze sobą, określa ich konotacje oraz operatywność, ustala relacje semantyczne między nimi. Chodzi w szczególności o namysł nad terminami „intersemiotyczność”, „interartystyczność” i „intermedialność” oraz „obrazowość”, „malarskość” i „ikoniczność”; następuje także odniesienie do pojęcia aluzji piktorialnej. Artykuł ma na celu – obok uporządkowania pola badawczego i przybliżenia ważnych, a mniej znanych na polskim gruncie rozstrzygnięć – ulokowanie w omawianej sieci terminologicznej zjawiska ekfrazy.

This article focuses on the relationship between the sphere of the word and the domain of the image. It presents the terms associated with verbal-visual connections employed in the field of literary, comparative and interdisciplinary research. Attention is drawn to the multiplicity of concepts in use; the article juxtaposes them with each other, identifies their connotations, determines whether they are operational and comments on their possible synonymity. In particular, the paper analyses the terms ‘intersemioticity’, ‘interartisticism’ and ‘intermediality’ as well as ‘pictorialism’, ‘imagery’ and ‘iconicity’; it also discusses the notion of pictorial allusion. Apart from organizing the research field and turning a spotlight on important studies less known in Polish scholarly literature, the aim is to locate the phenomenon of ekphrasis in this terminological network.