Logika stosowności

Logika stosowności to perspektywa badawcza, zgodnie z którą człowiek podejmuje działania w oparciu o zorganizowane w instytucje reguły dyktujące stosowne lub wzorcowe zachowania. Reguły stosuje się w praktyce, ponieważ są one postrzegane jako naturalne, uprawnione, oczekiwane i usprawiedliwione. Aktorzy starają się wypełniać obowiązki przynależne konkretnym rolom, tożsamościom, wspólnotom politycznym lub grupom, a także urzeczywistniać etos, praktyki i oczekiwania tych instytucji. Ludzie osadzeni w zbiorowości społecznej postępują tak, jak dyktuje im to poczucie stosowności w określonych sytuacjach. Niniejszy artykuł składa się z pięciu części. W pierwszej z nich szkicujemy podstawowe idee działania opartego na regułach, by w drugiej przejść do opisu niektórych cech współczesnych kontekstów demokratycznych. Następnie analizujemy wzajemne relacje między regułami i działaniami, zwracając uwagę na elementy poślizgu (slippage elements) podczas stosowania reguł w praktyce. W części czwartej przyglądamy się bliżej dynamice reguł i standardom stosowności. Na koniec omawiamy możliwość pogodzenia różnych logik działania w ramach przyszłego programu badawczego proponowanego studentom zainteresowanym demokratycznym procesem uprawiania polityki.

The logic of appropriateness is a perspective that sees human action as driven by rules of appropriate or exemplary behavior, organized into institutions. Rules are followed because they are seen as natural, rightful, expected, and legitimate. Actors seek to fulfill the obligations encapsulated in a role, an identity, a membership in a political community or group, and the ethos, practices and expectations of its institutions. Embedded in a social collectivity, they do what they see as appropriate for themselves in a specific type of situation. The paper is divided into five parts. First, we sketch the basic ideas of rule-based action. Second, we describe some characteristics of contemporary democratic settings. Third, we attend to the relations between rules and action, the elements of slippage in executing rules. Fourth, we examine the dynamics of rules and standards of appropriateness. And, fifth, we discuss a possible reconciliation of different logics of action, as part of a future research agenda for students of democratic politics and policy making.