Teoria przecięć – myślenie krytyczne – teoria kodów legitymizacji. O zastosowaniach teorii w kontekście analizy aktywności edukacyjnej studentów pracy socjalnej

Artykuł ma na celu prezentację teorii przecięć, osadzenie w ramach szerszych dyskursów naukowych, a także uzasadnienie stosowania jej w obszarze pracy socjalnej. W szczególności chodzi zaś o przyjrzenie się możliwości jej adaptacji do programów nauczania na kierunku praca socjalna na podstawie doświadczeń akademików opisanych w literaturze przedmiotu oraz doświadczeń dydaktycznych i badawczych autora. Będzie również podjęta próba oceny tych możliwości oraz dostosowania do warunków programów nauczania na kierunku praca socjalna. Tekst przedstawia wyniki badań inspirowanych teorią przecięć, które polegały na analizie dwudziestu esejów studenckich przy pomocy narzędzia analitycznego – ciążenia semantycznego – wywodzącego się z Teorii Kodów Legitymizacji (Legitimation Code Theory). Wyniki badań pokazały, że Teoria Kodów Legitymizacji oraz teoria przecięć mogą stanowić podstawę do tworzenia wiedzy kumulatywnej związanej z myśleniem krytycznym. Narzędzia teoretyczne i analityczne, jakie oferuje Teoria Kodów Legitymizacji oraz teoria przecięć, wydają się stanowić dobre instrumentarium tego, co można nazwać analitycznym katalizatorem świadomości krytycznej. Możliwość analizowania własnej wiedzy w zależności od kontekstu zarówno wytwarzania, jak i zastosowania wydaje się kluczową kompetencją we współczesnej pracy socjalnej. Umiejętność identyfikowania wielopoziomowej i wieloaspektowej opresji nie tylko ma walory poznawcze, lecz również może służyć jako narzędzie pomocnicze umożliwiające postawienie bardziej rzetelnej i trafnej diagnozy sytuacji „klienta”. Wobec tego zasadne wydaje się wprowadzanie myślenia krytycznego oraz teorii przecięć do zakresu programu nauczania pracowników socjalnych. Ponadto równie ważne jest wyposażenie ich w narzędzia umożliwiające analizę własnych aktywności edukacyjnych, np. poprzez wprowadzenie pojęcia semantycznego ciążenia, które umożliwia uzyskanie spojrzenia z zewnątrz na własne aktywności edukacyjne, zwłaszcza pisanie.