The paper presents an analysis of the extreme precipitation recorded in north-western Poland between
1951 and 1995. The author of the present paper selected a day with a maximal twenty-fourhour
precipitation sum out of each month. The author also selected intervals characterized by specific
twenty-four-hour values: 0.1-9.9 mm, 10.0-19.9 mm, 20.0-29.9 mm, 30.0-49.9 mm, 50.0-99.9
mm and ≥100 mm. The author selected frequencies of their occurrence and a monthly average and
annual maximums’ sum of precipitation. A concept of an extreme precipitation relates to twentyfour-
hour sums 50.0-99.9 mm and ≥100 mm. Moreover the author selected the days with extreme
twenty-four-hour sums ≥100 mm and specified the atmospheric circulation types, distinguished by
B. Osuchowska-Klein (1975).
W pracy przybliżono problematykę ekstremalnych opadów w północno-zachodniej Polsce.
Badanie ekstremalnych wartości elementów meteorologicznych to jedno z najważniejszych
zagadnień klimatologii. Występowanie tych elementów może spowodować straty ekonomiczne,
społeczne czy środowiskowe. W analizie uwzględniono dobowe sumy opadów
z 14 stacji, obejmujące lata 1951-1995. Dla obszaru północno-zachodniej Polski za opad
ekstremalny przyjęto sumy dobowe 50,0-99,9 mm i ³100 mm, następnie przeprowadzono
analizę wybranych dni, w których wystąpiły ekstremalne dobowe sumy opadów ≥100 mm
i określono typy cyrkulacji atmosferycznej, wyróżnione przez B. Osuchowską-Klein (1975).
Z przeprowadzonych analiz wynika, że na obszarze północno-zachodniej Polski występują
opady ekstremalne, które przekraczają granice bezpieczeństwa, powodując zagrożenia
społeczno-gospodarcze i środowiskowe. Sumy dobowe 50,0-99,9 mm pojawiały się od maja
do października oraz w lutym, natomiast sumy ≥100 mm występowały tylko w letnich miesiącach. W badanym wieloleciu 1951-1995, przy uwzględnieniu 14 stacji z obszaru północno-
zachodniej Polski ekstremalne opady 50,0-99,9 mm wystąpiły 102 razy (6%), natomiast
opady ≥100 mm – 3 razy: w Łebie (24.07.1988 r.), Koszalinie (18.08.1991 r.) i Toruniu
(15.06.1980 r.). Jednakże, przy uwzględnieniu większej liczby stacji (185 stacji dla okresu
1961-1980) sumy ≥100 mm wystąpiły w 14 innych stacjach. Dla tych dni wykonano mapy
i określono typ cyrkulacji atmosferycznej. Otrzymano, że ekstremalne opady występowały
przy typach cyrkulacji cyklonalnej – Eo (północno-wschodnia i wschodnia), F (południowo-
-wschodnia) i CB (północno-zachodnia) oraz antycyklonalnej – E1 (południowo-wschodnia
i wschodnia) i C2D (zachodnia). W wybranych 8 dniach opady ekstremalne wystąpiły: w czerwcu
(2 razy) – przy typach F i E1; w lipcu (3 razy) – przy typach Eo (2 razy) i C2D i w sierpniu
(3 razy) – przy typach Eo, F i CB. W 6 dniach przyczyną opadów ekstremalnych były typy
cyklonalne.
W ciepłym okresie roku, przy typach cyrkulacji ze składową północną na obszar północno-
zachodniej Polski napływa chłodne powietrze, natomiast przy typach południowo-wschodnich
i wschodnich napływa bardzo ciepłe powietrze, często o dużej wilgotności względnej.
W obu przypadkach adwekcja powietrza może prowadzić do rozwoju konwekcji i w rezultacie
powstają opady o ekstremalnej sumie.
Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies
Informacja
SZANOWNI CZYTELNICY!
UPRZEJMIE INFORMUJEMY, ŻE BIBLIOTEKA FUNKCJONUJE W NASTĘPUJĄCYCH GODZINACH:
Wypożyczalnia i Czytelnia Główna: poniedziałek – piątek od 9.00 do 19.00