Wpływ wyciągów z szałwii lekarskiej (Salvia officinalis L.) na zachowanie mszycy burakowej (Aphis fabae Scop.) i stonki ziemniaczanej (Leptinotarsa decemlineata Say.)

Doświadczenie miało na celu określenie wpływu wodnych wyciągów z suszu szałwii lekarskiej (Salvia officinalis L.) w stężeniach 2, 5 i 10% oraz ze świeżych części tej rośliny w stężeniach 10, 20 i 30% na śmiertelność mszycy burakowej (Aphis fabae Scop.) na liściach bobu (Vicia faba L.) oraz na żerowanie larw stonki ziemniaczanej (Leptinotarsa decemlineata Say.) na liściach ziemniaka (Solanum tuberosum L.). Określono także reakcję olfaktometryczną tych szkodników w stosunku do szałwii lekarskiej. Wodne wyciągi z suszu i ze świeżej masy szałwii lekarskiej powodowały zwiększenie śmiertelności zarówno larw, jak i dorosłych samic bezskrzydłych mszycy burakowej. Zazwyczaj im wyższe było stężenie wyciągu, tym efekt był silniejszy, przy czym wyciągi sporządzone ze świeżej masy roślin były nieco skuteczniejsze. Wszystkie wyciągi z szałwii ograniczały żerowanie larw stonki ziemniaczanej. Najsilniej działały wyciągi z suszu w stężeniu 10% i ze świeżej szałwii w stężeniu 30%. Nie stwierdzono wyraźnego działania odstraszającego substancji zapachowych pochodzących od szałwii lekarskiej w stosunku do badanych szkodników.

The aim of the study was to determine the effect of aqueous extracts prepared from fresh and dry matter of sage (Salvia officinalis L.) on the mortality of black bean aphid (Aphis fabae Scop.) on the broad bean leaves (Vicia faba L.) and on the feeding of larvae of the Colorado potato beetle (Leptinotarsa decemlineata Say.) on the potato leaves (Solanum tuberosum L.). Moreover their reactions on the odor of this plant by using the olfactometer were examined. Extracts from dried sage were prepared at concentrations of 2, 5% and 10%, while from the fresh plant material in concentrations of 10, 20% and 30%. In the case of A. fabae stomach poisoning of water extracts on mortality of wingless females and larvae was tested. In determining the effect of extracts from S. officinalis on L. decemlineata food mass eaten by larvae L4 were established. In studies on the olfactory reaction, for L. decemlineata adults glass olfactometer Y-tube was used and for A. fabae winged females – four-armed arena olfactometer, applied in multiple choice tests. Aqueous extracts of dried and fresh mass of sage resulted in an increase in mortality in both larvae and adult wingless females of black bean aphids, but in the case of larvae, effect was more pronounced. Typically, the higher the concentration of the extract was, the stronger was the effect. Extracts prepared from fresh mass were slightly more effective. Extract made from dried sage in a concentration of 2% was proven to be ineffective in reducing aphid survival. All extracts of sage limited feeding Colorado potato beetle larvae. The most effective were extracts from dried mass at 10% and the fresh mass at a concentration of 30%. There was no clear response of repellent activities derived from the sage odors in relation to Colorado potato beetles and winged females of black bean aphid.