Transformacja materii organicznej agregatów glebowych w warunkach współdziałania nawożenia mineralnego z organicznym

Badano różnice ilościowe w składzie humusu agregatów glebowych z dwóch serii doświadczenia polowego 2 czynnikowego na glebie brunatnej wyługowanej. W obu seriach zastosowano takie same dawki NPK (0, 210, 324 kg) oraz Ca (0, 1,8, 7,4 t·ha-¹), tylko termin wniesienia obornika był różny - w serii l w 1. roku, a serii 2. w roku 4. Ustalano, że skład humusu w agregatach z obu serii różni się na korzyść serii 1, gdzie stwierdzono istotną lepszą akumulację humusu trwałego (frakcja II, С niehydrolizujący), oraz mniejszy udział ruchomych kwasów CₕI, CfI w zasobach С ogółem. Wapnowanie zwiększyło o 14% akumulację frakcji II (Cₕ+Cf) w agregatach serii 1, przy skorelowaniu dodatnim z wysokością dawki Ca. Wzrost akumulacji frakcji II humusu o 10% w agregatach (serii 1) wiąże się z przemianą kwasów ChI przy interakcji dawek Ca z NPK (324 kg). Ten sam czynnik (dawka Ca) w serii 2 obniżył o 12% ilość frakcji II (Cₕ + Cf) w agregatach. O podobną ilość (12%) zmalały zasoby С niehydrolizującego w agregatach serii 2. Interakcja wapnia z obornikiem i NPK obniżyła zawartość kwasów CfI o 51% w ciągu 4 lat rotacji (seria 1). Efekt działania wapna w serii 2 był niższy - zawartość kwasów CfI zmalała o 31%. Skład kwasów humusowych w obu seriach zmieniała się istotnie każdego roku, od stanu wyjściowego (Cₕ:Cf - 0,53) do końca rotacji (0,84 i 0,91). Średnioroczna zawartość С ogólnego w rotacji w agregatach była mniejsza o 2% w serii 1. oraz o 5% w 2. w porównaniu do stanu wyjściowego.

The quantitative differences in humus composition of soil aggregates in two series of twofactor field experiment on brown leached soil were investigated. The same doses of NPK (0, 210, 324 kg) and Ca (0, 1.8, 7.4 t·ha-¹) fertilization were applied in both series, only the time of manure application was different and the manure was applied in the first year in the lsl series and in the fourth year in the 2nd. It was stated that humus composition in soil aggregates from both series differedbeing better in the 1st series. The 1st series showed higher accumulation of permanent humus (the 2nd fraction, unhydrolizing C) and lower content of labile acids ChI, C,I in the resources of total C. At positive correlation with doses of applied Ca, liming increased the accumulation of the 2nd fraction (Ch + Cf) in aggregates of 1st series by about 14%. Increase in accumulation of 2nd fraction humus by about 10% in aggregates (of 1st series) was connected with ChI acids transformation at interaction of Ca and NPK (324 kg) doses. The same factor (Ca dose) in 2nd series lowered (by about 12%) the amount of 2nd fraction (Ch+Cf) in aggregates. The resources of unhydrolizing С in aggregates of 2nd series were lowered by about the same amount (12%). Interaction of Ca, manure and NPK fertilization decreased the content of CfI acids by about 51% during 4 years of rotation (1st series). The effect of calcium in 2nd series was smaller - content of CfI acids decreased by about 31%. In both investigated series the composition of humus acids changed considerably each year from the begining (Ch:Cf 0.53) to the end of rotation (0.84 i 0.91). Annual mean total С content in aggregates in rotation was lower by about 2% in 1st series and by about 5% in 2nd as compared to the initial state.