Zawartosc azotu amonowego i azotanowego w glebie pod monokultura zyta

Wyniki badań zamieszczone w niniejszej pracy zebrano na wieloletnim doświadczeniu nawozowym z monokulturą żyta, założonym w 1923 r. w Skierniewicach. Przebadano wpływ zróżnicowanego nawożenia mineralnego, mineralno-organicznego i organicznego na zmiany zawartość azotu mineralnego (N-NH₄⁺ + N-NO₃⁻) w glebie oraz na zawartość azotu całkowitego w glebie po blisko 80 latach uprawy żyta w monokulturze. Zawartość różnych związków azotu była mierzona w profilu glebowym do 65 cm głębokości, w trzech poziomach genetycznych gleby (Ap, Eet, Bt) w trzech terminach: w marcu przed wysiewem nawozu azotowego, w sierpniu - po zbiorze roślin i w listopadzie - na końcu okresu wegetacji. Najwięcej azotu całkowitego znajdowało się w warstwie ornej gleby na obiekcie corocznie nawożonym obornikiem, mniej przy łącznym nawożeniu saletrą amonową i obornikiem co 4 lata, wyłącznie saletrą amonową, a najmniej na poletkach bez nawożenia azotowego. Największą zawartość azotu mineralnego w glebie badanych obiektów nawozowych stwierdzono w okresie późnej jesieni, mniejszą wiosną, a najmniejszą latem po zbiorach roślin. Jesienią i wiosną zawartość N mineralnego w glebie na obiektach nawożonych obornikiem była znacznie większa niż na obiektach z wyłącznym nawożeniem mineralnym. Po zbiorze roślin najwięcej N mineralnego w glebie stwierdzono na obiekcie nawożonym łącznie saletrą amonową i obornikiem. Zmniejszeniu zawartości N mineralnego w glebie pomiędzy jesienią a wiosną towarzyszyło przemieszczenie azotu do głębszego poziomu gleby (Bt). Wiosną, zawartość N-NH₄⁺ w glebie była przeważnie większa niż N-NO₃⁻. Natomiast po zbiorze roślin i późną jesienią przeważnie więcej było N-NO₃⁻ niż NH₄⁺.

The influence of different mineral, mineral-organic and organic fertilization on mineral nitrogen content (N-NH₄⁺ and N-NO₃⁻) and changes of total nitrogen in the soil after almost 80 years of rye monoculture was evaluated in long-term fertilization experiment (since 1923) at Skierniewice. The content of mineral nitrogen (N-NH₄ and N-NO₃) was measured in soil layers: Ap, Eet and Bt (0-65 cm), in early spring - before the nitrogen treatment, in the summer - after harvesting and late in the autumn. The highest N total content in ploughing soil layer was obtained at annual manuring, lower at combined fertilizing with ammonium nitrate and FYM every 4th year and on the plots with ammonium nitrate, and the lowest on untreated plots. From all the fertilization combinations the highest mineral N content in soil profile down to 65 cm was found in late autumn - at the beginning of November, less in spring - prior to application of nitrogen mineral fertilizers (March) and the least amount in August - directly after harvest. In autumn and spring the highest content of N mineral in soil was observed on fields fertilized every year with manure and significant lower on plots subjected to mineral treatment only. After harvesting the highest mineral N content in soil was observed on plots with combined fertilizing with ammonium nitrate and FYM every 4th year. The decrease of mineral N content in the soil occurring between autumn and spring was connected with nitrogen movement to the deeper (Bt) soil layer. In spring the content of N-NH₄⁺ in soil was higher than the N-NO₃⁻. After crop harvesting and in late autumn the content of N-NO₃⁻ in soil usually was higher than the N-NH₄⁺.