Poszukiwania początku dialogu: Ebner i Freire

Jako motto filozofii dialogu można przyjąć zdanie: „Człowiek jest istotą dialogiczną”. Tym niemniej wielu ludzi żyje w stanie niedialogicznym, „śniąc o duchu”, by użyć sformułowania Ebnera. Tak więc dialogicy muszą przyjąć, że w życiu człowieka jest moment przejścia ze stanu niedialogicznego do dialogicznego. To właśnie przejście jest głównym przedmiotem moich rozważań. Odnoszę się przy tym do myślicieli znaczących, lecz bardzo różnych: są to Ferdinand Ebner i Paulo Freire. Na początku przedstawiam podstawowe cechy dialektyki między stanem niedialogicznym a dialogicznym, stosując terminy używane przez obu autorów. Następnie opisuję warunki możliwości przejścia od „niedialogu” do dialogu. Przejście to można określić jako Durchbruch - „przełom” ducha (Ebner), lub conscentizaçao - „budzenie świadomości” (Freire). W obu przypadkach konieczne jest uzyskanie własnego dostępu do rzeczywistości, nieskażonego ideologią, oraz przezwyciężenie nieufności.