SOLIDARNOŚĆ MIĘDZYPOKOLENIOWA W STARZEJĄCYM SIĘ ŚWIECIE – PERSPEKTYWY I ZAGROŻENIA

The subject of the paper is intergenerational solidarity that sociologists have always believed to be the essence of community life, and which has now become an urgent problem for the society and a challenge to the authorities. A review of theoretical opinions as well as an analysis of international results of the research in the subject suggest a greater probability of solidarity and a lower risk of intergenerational conflict at both, the social micro as well as macro levels. The discovered social potential requires a political task framework, which means that geriatric programs aimed at meeting the needs of the ageing population and satisfying the expectations of senior citizens must be developed and implemented. However, those directions and proposed solutions of the state’s social policy must first obtain wide social approval. This is not an easy task while ageing, Poland and states similar to Poland will have to cope with legal and institutional solutions of the past as well as serious social problems that are deeply rooted in those countries’ limited economic resources. Hence priority must be given to the thorough reconstruction of the regime and novel solutions in the social and economic policy. The building of social approval for long-term and far-reaching reforms of the social security policy may be further impeded by the fact that the imminence of those reforms is not yet fully recognised and appreciated, and the expected benefits from such reforms to an individual are not fully apprehended.

Przedmiotem analizy jest solidarność międzypokoleniowa, która dla socjologów zawsze była istotą życia zbiorowego, a stała się najbardziej palącym problemem współczesnego społeczeństwa i wyzwaniem dla władzy. Dokonany przegląd stanowisk teoretycznych oraz wyników badań międzynarodowych skłania do przyjęcia tezy zakładającej większe prawdopodobieństwo solidarności i mniejsze ryzyko konfliktu międzypokoleniowego na poziomie mikro- i makrospołecznym. Ujawniony potencjał społeczny wymaga obudowy polityczno-realizacyjnej – konieczne jest zatem przygotowanie i wdrożenie programów gerontologicznych, a opisane wyzwania i kierunki w polityce społecznej wobec starości i wobec seniorów wymagają społecznej zgody na proponowane rozwiązania. Nie jest i nie będzie to zadanie łatwe, takie bowiem kraje, jak Polska, starzejąc się, zmagać się muszą równocześnie ze spuścizną rozwiązań instytucjonalnych i prawnych poprzedniego ustroju oraz z wieloma poważnymi problemami społecznymi mającymi u podłoża ubóstwo, przebudowę struktur ustrojowych, tworzenie nowych rozwiązań w polityce gospodarczej i społecznej. Jedną z istotnych przeszkód w budowaniu społecznej aprobaty zmian i rozwiązań długookresowych i wspierania koniecznych reform w systemie zabezpieczenia społecznego jest także brak zrozumienia ich konieczności i spodziewanych korzyści dla pojedynczego człowieka.