„Komuniści (nie) mają ojczyzny...” Wanda Wasilewska jako polska (anty)bohaterka narodowa

Communists have no homeland: a portrait of Wanda Wasilewska The paper offers an analysis of a number of biographies of Wanda Wasilewska, written in different historical periods. An attempt was made to reconstruct the mechanisms that governed the functioning of Wanda Wasilewska’s communist figure in the Polish political discourse; explain how she was perceived by the society, and how it altered in the course of the Polish cultural and historical transformations. A biography of an individual gains coherence as a result of the community’s search for its identity: it serves as a building block for a coherent biography of the entire community. The writing and rewriting of the biography of Wasilewska has long been a kind of “production of communism” in Poland, and communism has been one of the most important aspects of Polish identity in the recent decades. „Komuniści (nie) mają ojczyzny...” Wanda Wasilewska jako polska (anty)bohaterka narodowaAutorka analizuje powstające w rożnych okresach historycznych biografie Wandy Wasilewskiej. Usiłuje odtworzyć mechanizmy konstruowania figury komunistki w polskim dyskursie publicznym, zbadać, jak funkcjonowała ona w społecznym odbiorze, a także ustalić, jak zmieniało się jej znaczenie w procesie przemian historycznych i kulturowych. Autorka pokazuje, że tworzenie spójnej biografii jednostki – szczególnie jednostki ważnej w historii danej zbiorowości – dokonuje się w odpowiedzi na tożsamościowe poszukiwania wspólnoty: służy wytworzeniu zbiorowej biografii jako koherentnej całości. Zwraca uwagę, że pisanie biografii Wasilewskiej jako komunistki było i wciąż jest swoistym „wytwarzaniem komunizmu” w Polsce. Komunizm zaś w szerokim planie jest ważnym – jeśli nie najważniejszym w ostatnich dziesięcioleciach – komponentem polskiej zbiorowej tożsamości.