Actio in rem in Polish Civil Law

This paper deals with search, in Polish civil law, for expressions of an actio in rem institution derived from ancient Rome. W. Bojarski pointed out that the actio in rem in Roman law had two meanings, i.e. a complaint in the proceedings and a claim in the substantive law. In ancient Rome it was not possible to make use of one actio (action, complaint) to assert all rights. Actio in rem was the institution of procedural law, an action against thing, for the protection of property. In Polish civil process actio in rem does not exist as a claim (complaint) against things. However, there are some institutions having the features of actio in rem or claims associated with the thing in Polish property law. The main attention was paid to the pledge/lien, mortgage and property claims. The author briefly discussed the definition of actio in rem under Polish law as well as the concept of property rights.

Niniejsze opracowanie traktuje o poszukiwaniu przejawów wywodzącej się ze starożytnego Rzymu instytucji actio in rem w polskim prawie cywilnym. W. Bojarski wskazał, iż actio in rem w prawie rzymskim miała dwa znaczenia – jako skarga w postępowaniu i jako roszczenie w prawie materialnym. W starożytnym Rzymie nie można było za pomocą jednej actio (powództwa, skargi) dochodzić każdego prawa. Actio in rem była instytucją prawa procesowego, powództwem rzeczowym służącym ochronie władztwa nad rzeczami. W polskim procesie cywilnym actio in rem nie występuje jako powództwo (skarga) przeciwko rzeczy, jednakże można znaleźć w prawie rzeczowym materialne instytucje mające cechy actio in rem, czyli roszczenia związane z rzeczą. Główne rozważania dotyczą zastawu, hipoteki oraz roszczeń petytoryjnych i posesoryjnych. Pokrótce omówiono także definicję actio in rem w prawie polskim oraz pojęcie prawa rzeczowego.