Postawy uczniów klasy III szkoły podstawowej wobec rówieśników z niepełnosprawnością ruchową i słuchową

Research on the attitudes towards disabilities has a long tradition, but it requires constant replication due to the frequent changes in the living conditions and the educational system. In recent years in Poland, such research was carried out mainly on a college level (Bi-ernat, 2014; Urbanski, Glapa, Śleboda, 2014) and it was not related to any specific disability. In this study, however, there has been an attempt to find an answer to the question: what are the attitudes of the students at a third grade of elementary school level to motor and auditory dis¬abilities of their peers. Participants were randomly selected from third grade primary schools: regular (n = 20) and integration (n = 20).In order to measure the pupils’ attitudes we have used a questionnaire, designed for the study, on the basis of a three-component model of attitudes prepared separately for each type of disability.The comparison of the results of these general attitudes and their components: cognitive, emotional and behavioural showed no significant differences between the groups, both with physical and auditory disabilities. Children from the regular schools presented positive at¬titudes towards people with disabilities just as their peers from the integration schools, which could mean that prior contact, with respect to the declared attitude towards disability is not limited to the type of school anymore.The explanation for the lack of differences between groups can be found in the educational and systemic changes, involving the inclusion of children and adults with various disabilities in a number of areas of life activity as well as the presence of ethical education in the curriculum of primary schools.

Badanie postaw wobec niepełnosprawności ma długą tradycję, jednak wymagającą nieustannej replikacji ze względu na liczne i częste zmiany systemowe. W Polsce w ostatnich latach prowadzone były na gimnazjalistach (Biernat 2014; Urbański, Glapa, Śleboda 2014) i dotyczyły niepełnosprawności wielofunkcyjnej. W badaniach własnych podjęto próbę poszukiwania odpowiedzi na pytanie, jakie są postawy uczniów III klasy szkoły podstawowej wobec niepełnosprawności ruchowej i słuchowej.Badaniami objęto losowo wybranych trzecioklasistów ze szkoły masowej (n = 20) oraz integracyjnej (n = 20). Do pomiaru postaw uczniów zastosowano autorski kwestionariusz ankiety skonstruowany na potrzeby badań na podstawie trójskładnikowego modelu postawy.Porównania wyniku ogólnego kwestionariusza postaw oraz ich komponentów: poznawczego, emocjonalnego i behawioralnego wykazały brak istotnych różnic między badanymi grupami zarówno w odniesieniu do niepełnosprawności ruchowej, jak i słuchowej. Dzieci ze szkoły masowej prezentowały równie pozytywne postawy wobec osób z dysfunkcjami jak ich rówieśnicy ze szkoły integracyjnej, co może oznaczać, że czynnik wcześniejszego kontaktu, mający związek z deklarowaną postawą wobec niepełnosprawności, nie ogranicza się w czasach obecnych do warunków szkolnych.Wyjaśnieniem braku różnic między grupami mogą być edukacyjne i zawodowe zmiany systemowe polegające na inkluzji dzieci i dorosłych z różnymi rodzajami niepełnosprawności w szereg ogólnodostępnych aktywności życiowych oraz na włączeniu wychowania etycznego do podstawy programowej szkoły podstawowej.