Теоретико-методологические основы исследования эколого- экономических преимуществ в международной торговле

Целью этой статьи является обоснование теоретических и методологических основ исследования эколого-экономических проблем в международной торговле. Обосновано, что такие исследования должны базироваться на двух главных теоретических основах: (1) на теории общего экономического равновесия и (2) на рассмотрении мирового хозяйства как замкнутой эколого-экономической системы, а национальной экономики – как открытой эколого-экономической системы. В рассматриваемой модели национальной экологоэкономической системы учтен внешнеэкономический фактор, что позволило анализировать национальную эколого-экономическую систему как открытую систему. В статье предложена методика выявления абсолютного и относительного преимущества страны во внешней торговле. Модель мировой эколого-экономической системы иллюстрирует замкнутость системы планетарной экономики. В планетарном масштабе все, что создается человеком, со временем становится отходами или производства (быстрее), или потребления (позже). Относительно природных ресурсов и реурсов окружающей среды производство является процессом их перемещения в отходы производства и потребления (за исключением той части природных ресурсов, которая используется в качестве вторичного сырья). Рассмотреные методологические подходы и выводы могут быть полезными для обоснования программ устойчивого эколого-экономического развития.

Celem artykułu jest uzasadnienie teoretycznych i metodologicznych podstaw badania problemów ekologiczno-ekonomicznych w handlu międzynarodowym. Jest uzasadnione, że badania takie powinny się opierać na dwóch głównych podstawach teoretycznych: (1) na teorii ogólnej równowagi ekonomicznej i (2) na rozpatrywaniu gospodarki światowej jako zamkniętego systemu ekologiczno-ekonomicznego, natomiast gospodarki narodowej – jako otwartego systemu ekologiczno-ekonomicznego. W rozpatrywanym modelu krajowego systemu ekologiczno-ekonomicznego uwzględniono zewnętrzny czynnik ekonomiczny, co pozwoliło na dokonanie analizy krajowego systemu ekologiczno-ekonomicznego jako układu otwartego. W artykule zaproponowano metodykę ustalania bezwzględnej i względnej przewagi kraju w handlu zagranicznym. Model światowego systemu ekologiczno-ekonomicznego ilustruje zamknięty charakter systemu gospodarki globalnej. W skali globalnej wszystko, co tworzy człowiek, z czasem staje się odpadami albo produkcji (szybciej), albo konsumpcji (później). Względem zasobów naturalnych i zasobów środowiska naturalnego produkcja jest procesem ich przekształcenia w odpady produkcji i konsumpcji (z wyjątkiem tej części zasobów naturalnych, która jest wykorzystywana w charakterze surowców wtórnych). Rozpatrzone podejścia metodologiczne i wnioski mogą się okazać przydatne przy uzasadnianiu programów zrównoważonego rozwoju ekologiczno-ekonomicznego.

The purpose of this paper is to substantiate the theoretical and methodological foundations of researching ecological and economic problems in international trade. Proved that such studies should be based on two main theoretical points: (1) on the general economic equilibrium theory and (2) a researcher shall consider the world economy as a closed ecological-economic system and the national economy – as an open ecological-economic system. In our model of the national ecological-economic system, we take into account the external economic factor which helped to analyse the national eco-economic system as an open system. In the article, the methodology of detection of absolute and comparative advantage of the country’s foreign trade is offered. The model of global ecological-economic system illustrates the isolation of the planetary economic system. On a global scale, all that is created by human being eventually becomes waste of either production (faster) or consumption (later). The methodological approaches and findings may be useful for the substantiation of sustainable ecological and economic development programmes.