Wzrost gospodarczy a stabilność makroekonomiczna krajów Europy Środkowo-Wschodniej na tle gospodarki Niemiec w latach 2000–2013

Celem artykułu jest analiza stabilności gospodarek krajów Europy Centralnej i Wschodniej oraz badanie wpływu globalnego kryzysu na stabilność ekonomiczną badanych krajów europejskich. Analizą objęto trzynaście państw Europy Środkowej i Wschodniej, wśród których znajduje się dziesięć państw członkowskich Unii Europejskiej (Polska, Czechy, Słowacja, Węgry, Litwa, Łotwa, Estonia, Bułgaria, Rumunia i Grecja), oraz trzy kraje nienależące do UE (Białoruś, Ukraina, Mołdawia). Aby zrealizować cele badania i zweryfikować przyjęte hipotezy badawcze, przeprowadzono porównanie dynamiki wzrostu gospodarczego i stabilności gospodarczej krajów Europy Środkowej i Wschodniej z oceną stabilności gospodarki Niemiec w latach 2000–2013. Uwzględnienie w analizie gospodarki Niemiec ma istotne znaczenie, pozwala bowiem na porównanie sytuacji gospodarczej krajów słabiej rozwiniętych, w których dokonują się przemiany strukturalne, gospodarcze i polityczne, z sytuacją makroekonomiczną silnej gospodarki, jaką są Niemcy, w stosunkowo długim przedziale czasowym. Do oceny stabilności gospodarczej wykorzystano wskaźnik stabilizacji gospodarczej (MSP) wyznaczany na podstawie pięciu podstawowych wskaźników makroekonomicznych (stopa wzrostu PKB, stopa bezrobocia, stopa inflacji, deficyt budżetowy i zadłużenie sektora publicznego w relacji do PKB). Obok ogólnego wskaźnika stabilności obliczono także wskaźniki cząstkowe pozwalające na identyfikację obszarów mających największy wpływ na ogólną sytuację gospodarczą danego kraju oraz wskazanie, w jakim stopniu gospodarka danego kraju zależy od czynników wewnętrznych, a w jakim od uwarunkowań zewnętrznych.

The paper goal is analysis economic stability of the Countries of Central and Eastern Europe (CEE) and to analyse the impact financial crisis on the economic stability analyzed countries. The analysis comprises 13 CEE countries including 10 EU member states (Poland, the Czech Republic, Slovakia, Hungary, Lithuania, Latvia, Estonia, Bulgaria, Romania and Greece) as well as 3 non-EU states (Belarus, Ukraine and Moldova). The authors examines the economic growth and macroeconomic conditions in Poland and other Central and Eastern Europe countries as compared with the German economy in period 2000– 2013. The incorporation of Germany into the analysis is well-justified as it facilitates comparisons between less developed countries which undergo structural, economic and political changes and the macroeconomic conditions of Germany’s strong economy in a relatively long period of time. The presentation of differences in the basic macroeconomic indicators (GDP rate growth, unemployment rate, rate of inflation, budget balance and current account balance to GDP) is based on “the pentagon of macroeconomic stabilization”, while the effectiveness of the economies of these countries is verified by the indicators of the macroeconomic situation (MSP). Apart from the macroeconomic stability index, sub-indicators are introduced, allowing for the identification of the impact of external factors and conditions on a country’s economic stability.