Децентрализация как фактор уравновешенногo развития сельских регионов в Украине

В данной статье представлены результаты исследования объективной необходимости и сущности процессов децентрализации, а также их обоснование и дефиниционное определение как ключевого фактора уравновешенного развития сельских территорий в Украине в условиях ресурсных ограничений. Определено, что практически децентрализация означает передачу значительных полномочий и бюджетов от государственных органов органам местного самоуправления с тем, чтобы как можно больше полномочий имели те органы, которые находятся поближе к людям, то есть там, где такие полномочия могут быть реализованы наиболее успешно. Показаны основные причины низких темпов реализации соответствующей административной реформы и необходимые меры по ее активизации и повышению действенности и эффективности. Приведены основные результаты реализации децентрализационной реформы в Украине и во Львовской области. Наиболее ощутимый результат реформы пока что обеспечивает бюджетная децентрализация. Идентифицированы основные проблемы и барьеры, сдерживающие ход реализации децентрализационной административной реформы путем объединения территорий сельских громад, в частности финансово-экономическая несамостоятельность территориальных громад, чрезмерная концентрация полномочий в центральных и местных органах исполнительной власти, ограниченность полномочий и ресурсов местного самоуправления. Это также связано с отсутствием надлежащего понимания необходимости внедрения зарубежного опыта. Наибольшей проблемой в процессе децентрализации и объединения территориальных громад является отсутствие четкой и исчерпывающей информации для населения и самоуправления территорий, которые еще не объединились. Не меньше хлопот доставляет многоуровневый конфликт интересов, поскольку воплощать в жизнь децентрализационную реформу должны именно те люди, у которых в результате убудет наиболее полномочий – председатели сельских и поселковых советов.

W artykule przedstawiono główne wyniki badania obiektywnej konieczności i istoty procesów decentralizacji, a także ich uzasadnienie i wskazanie jako kluczowego czynnika zrównoważonego rozwoju terytoriów wiejskich na Ukrainie w warunkach istniejących ograniczeń zasobów. Określono, że w praktyce decentralizacja oznacza przekazanie uprawnień i środków finansowych od organów państwowych do lokalnych organów samorządowych tak, aby jak najwięcej uprawnień otrzymały te samorządy, które znajdują się jak najbliżej ludzi (gdzie funkcje wynikające z przyznanych prerogatyw mogą być zrealizowane najbardziej efektywnie). W opracowaniu przedstawiono również główne przyczyny niskiego tempa realizacji reformy administracyjnej na Ukrainie i wskazano przedsięwzięcia niezbędne dla jej aktywizacji i podniesienia skuteczności. Dyskusji poddano dotychczasowe osiągnięcia w zakresie realizacji decentralizacyjnej reformy na Ukrainie i w obwodzie lwowskim. Ustalono, że najbardziej odczuwalnym wynikiem reformy jest decentralizacja budżetowa. Zidentyfikowano główne problemy i bariery decentralizacji w sferze administracyjnej poprzez scalanie terytoriów wiejskich społeczności. Wśród zasadniczych czynników ograniczających ten proces wymienić można: finansowo-ekonomiczną niesamodzielność lokalnych społeczności terytorialnych, nadmierną koncentrację uprawnień decyzyjnych w centralnych i miejscowych organach władzy wykonawczej, ograniczony zakres uprawnień i zasobów samorządów lokalnych, a także brak właściwego zrozumienia dla potrzeby wykorzystania doświadczeń innych krajów w tym zakresie. Największym problemem w trakcie decentralizacji i scalania lokalnych społeczności terytorialnych jest brak wyraźnej i wyczerpującej informacji dla ludności i samorządów tych obszarów, które jeszcze nie zostały objęte tym procesem. Problemem jest także wielopłaszczyznowy konflikt interesów, ponieważ realizować decentralizacyjną reformę wypada właśnie tym ludziom, którzy najbardziej odczują skutki ograniczenia uprawnień – przewodniczącym samorządów terytorialnych.

The basic results of research of objective necessity and essence of processes of decentralization, and also their substantiation and definicial determination as a key factor of the sustainable development of rural territories in Ukraine under conditions of taking place resource limitations are presented n this article. It is identified that decentralization practically means delegation of considerable powers and budgets from public organs to the organs of local self-government with that those organs which nearer to the people had as many as possible plenary powers, where such plenary powers can be realized most successfully. Principal reasons of low rates of realization of the proper administrative reform as well as necessary measures on its activation and increase of its effectiveness and efficiency are shown. The main results of realization of decentralization reform in Ukraine and in the Lviv area are resulted. The most perceptible result of reform as yet provides budgetary decentralization. Basic problems and barriers, braking motion of realization of decentralization administrative reform by the association of territories of rural communities are identified, among which are a financial-economical lack of independence of territorial communities, excessive concentration of imperious plenary powers in the central and local organs of executive power, narrow-mindedness of plenary powers and resources of local self-government, that is also related to absence of the proper understanding of necessity of the self-weighted introduction of foreign experience. A most problem in the process of decentralization and association of territorial communities is clear and exhaustive information absence for a population and self-government of territories which did not yet united. Not less troubles are delivered by the multilevel conflict of interests, as to incarnate in life decentralization reform exactly those people must at which plenary powers will most decrease – chairmen of village and settlement soviets.