Are Dispositional Adjectives a Case of Transposition? – Semantic Effects of -liw(y) Attachment to Verbal Bases in Polish

The paper presents the constraints on the formation of dispositional adjectives in Polish marked with the suffix -liw(y) and situates the process in a larger-scale picture of the entire class of deverbal adjectivizations. Derivatives with dispositional semanticsare argued to be a subclass of Subject adjectivizations/potential adjectives since both are one-participant eventualities, the sole participant being mapped onto the subject position of the main verb. The difference between dispositional and potential semantics is not categorical but a matter of degree. The domain of this process includes intransitive verbs of communication and emission, reflexively marked intransitive verbs referring to emotional states (deponents), (reflexively marked) decausatives, verbs denoting psychological/emotional/mental experiences which syntactically may be transitive but can be viewed as one-participant internal eventualities, non-prototypical transitive verbs which take genitive- and dative-marked objects and verbal roots which alternate between transitive and middle semantics. The dispositional semantics of the adjective depends on the personal/animate or inanimate nature of the participant involved in the eventuality. Thus, it rests with the base (or partly with the nominal argument) and is not supplied by the suffix.

Celem artykułu jest identyfikacja klas czasowników bazowych w procesie derywacji przymiotników skłonnościowych w języku polskim za pomocą przyrostka -liw(y) oraz ukazanie tego procesu z szerszej perspektywy tworzenia przymiotników odczasownikowych. Przymiotniki z przyrostkiem -liwy należy traktować jako podklasę subiektowych przymiotników potencjalnych, gdyż charakteryzuje je jeden argument, który pełni funkcję subiektu względem czasownika bazowego. Różnica pomiędzy znaczeniem skłonnościowym a potencjalnym nie ma charakteru kategorialnego lecz wskazuje na różnice w intensywności występowania wspólnej cechy jaką jest potencjalność. Zidentyfikowano następujące klasy czasowników bazowych: nieprzechodnie czasowniki odnoszące się do komunikacji i emisji, nieprzechodnie czasowniki zwrotne odnoszące się do stanów emocjonalnych, czasowniki dekauzatywne, przechodnie czasowniki odnoszące się do stanów psychicznych, mentalnych i emocjonalnych, które można interpretować jako wewnętrzne sytuacje/stany dotyczące jednego uczestnika, nieprototypowe czasowniki przechodnie, których argumenty występują  w dopełniaczu lub celowniku oraz czasowniki występujące zarówno w strukturach tranzytywnych jak medialnych. Skłonnościowa interpretacja przymiotnika nie pochodzi od przyrostka, lecz jest zależna od cech uczestnika sytuacji wyrażonej przez czasownik (osobowy, żywotny etc.).