Chrześcijaństwo jako ważna determinanta integracji europejskiej

Procesy integracji międzynarodowej zachodziły w Europie od wieków. W starożytnej Grecji powstawały związki państw-miast zwane amfiktioniami, w których należące do nich państwa-miasta zachowywały swoją niezależność, ale musiały stosować się do wspólnie stanowionego prawa. W średniowieczu pojawia się ważny czynnik stymulujący procesy integracji – jest to Kościół katolicki ze swoją doktryną uniwersalizmu chrześcijańskiego. Wspólne, bo chrześcijańskie wartości, podobne wykształcenie pobierane na powstających uniwersytetach, wspólny język – łacina powodowały, że średniowieczna Europa intelektualnie i mentalnie stanowiła wspólnotę. Projekty integracyjne były kontynuowane w czasach nowożytnych. Rewolucja przemysłowa spowodowała skokowy wzrost wydajności pracy, a możliwość wykorzystania efektów skali zależała od dostępności rynków zagranicznych. Pojawił się więc nowy argument przemawiający za jednoczeniem się państw. W dwudziestoleciu międzywojennym pojawiła się idea paneuropejska. Po II wojnie światowej przed politykami i intelektualistami stanęło pytanie i wyzwanie: w jaki sposób – tym razem skutecznie – uchronić Europę i świat od wojny? Jako rozwiązanie wybrano ideę federalizmu, której istotą jest dobrowolne wyzbycie się przez państwa części swych praw na rzecz powołanych wspólnych organów. W rezultacie powstały Wspólnoty Europejskie, a następnie Unia Europejska. Powstaje pytanie: co sprawiło, że idea, która w umysłach wielu Europejczyków była obecna od wieków, teraz w XX w. stała się faktem dokonanym? Dwie cechy łączyły głównych architektów zjednoczenia Europy – Schumana, Adenauera i De Gasperiego. Wszyscy oni pochodzili z regionów przygranicznych. Doświadczyli skutków nacjonalizmów, ale też nauczyli się tolerancji. Łączyła ich też wspólnota wyznawanych wartości. Byli gorliwymi katolikami. Dotychczasowe doświadczenia wykazały, że wspólnota oparta tylko na wspólnocie interesów rozumianych biznesowo to za mało, by utworzyć zintegrowane ugrupowanie państw.

Processes of international integration have been taking place in Europe for centuries. In ancient Greece, unions of city-states called amphictyonies were formed, in which the city-states belonging to them retained their independence, but had to adhere to jointly enacted laws. In the Middle Ages, an important factor stimulating integration processes appears – which is the Catholic Church with its doctrine of Christian universalism. Common, for the reason that Christian values, similar education received at the emerging universities, a common language – Latin, caused that medieval Europe intellectually and mentally constituted a community. Integration projects continued in modern times. The Industrial Revolution caused a leap in labor productivity, and the ability to exploit economies of scale depended on the availability of foreign markets. Thus, a new argument for the unification of states emerged. In the interwar period, the idea of pan-Europeanism emerged. After World War II, politicians and intellectuals faced a question and a challenge: how – this time effectively – to save Europe and the world from war? As a solution, the idea of federalism was chosen, the essence of which is the voluntary surrender by states of some of their rights in favor of established common bodies. The result was the creation of the European Communities and then the European Union. A question arises: what made the idea, which had been present in the minds of many Europeans for centuries, now in the 20th century become an accomplished fact? Two features united the main architects of European unification – Schuman, Adenauer and De Gasperi. They all came from border regions. They experienced the effects of nationalisms, but they also learned tolerance. They were also united by a community of professed values. They were devout Catholics. Past experience has shown that a community based only on a community of interests understood in business terms is not enough to form an integrated grouping of states.