Współczesny Szlak Jedwabny a tradycja: Chiny i Azja Centralna

Szlak Jedwabny – ze swoimi mechanizmami wymiany towarowej, interakcją kulturową oraz mobilnością kupców i innych wędrowców na historycznej trasie – stał się niezwykłym fenomenem w procesie tworzenia się naszej cywilizacji. Szlak Jedwabny spajał przez około 17 wieków i wiązał kulturowo społeczeństwa Azji i Europy. Efekty tych procesów trwają do dziś. W przekształcającym się współcześnie układzie sił idea „Nowego Szlaku Jedwabnego” nabrała – aczkolwiek w różnych wersjach interpretacyjnych – znaczenia globalnego, między innymi jako szczególny, inspirujący wzorzec dla pokojowej współpracy partnerów. Pod hasłami „Nowego Szlaku Jedwabnego” rozwijają się obecnie różne inicjatywy, a nawet polityka „miękkiej” ekspansji ze strony wielkich mocarstw światowych. Inicjatywy „Nowego Szlaku” tworzą się również w krajach Dalekiego Wschodu (Japonia, Korea Płd.) oraz w krajach centralnych partii Azji. Czy historyczny Szlak Jedwabny ma szanse stać się szczególną tradycją kulturową, która pomoże ukształtować współczesny, istotny region o własnej tożsamości, czy dawna tradycja pomaga kształtować dzień dzisiejszy i pomoże tworzyć jutro tamtejszych wspólnot? We współczesnej aktywności gospodarczej kluczowych krajów dawnego Szlaku, takich jak Chiny i kraje Azji Centralnej, na których koncentruje się niniejszy artykuł, przenikają się relacje historyczne i tradycja ze składnikami nowymi.

The Silk Route – with its mechanisms of commodity exchange, cultural interaction and mobility of merchants and other wanderers on the historical route – had become an unusual phenomenon in the process of formation of our civilisation. The Silk Route coupled over around 17 centuries and culturally bound societies of Asia and Europe. Effects of those processes have been lasting till now. In the contemporarily transforming balance of power, the idea of New Silk Route has acquired – though in different interpretative versions – the global importance, inter alia, as a specific, inspiring model for partners’ peaceful cooperation. Under “The New Silk Route” there have currently been developing various initiatives, even the policy of ‘soft’ expansion on the part of great global powers. Initiatives of the New Route have also been created in the Far East countries (Japan, South Korea) as well as in countries of the central parts of Asia. Does the historical Silk Route have opportunities to become a specific cultural tradition that will help to shape the contemporary important region with its own identity, does the former tradition help to shape the present day and will it help to create the tomorrow of those communities? In the contemporary economic activity of the key countries of the former Route, such as China and countries of Central Asia, on which the present article focuses, there are interpenetrating historical relationships and tradition with new components.