Porozumienia zakazane ze względu na cel lub skutek w aktualnej polskiej praktyce orzeczniczej

Przedmiotem artykułu jest zbadanie aktualnej praktyki orzeczniczej Prezesa UOKiK dotyczącej porozumień zakazanych ze względu na cel lub skutek. W artykule wyszczególniono trzy obszary badawcze: a) dotyczący sposobu pojmowania i wykorzystywania przez Prezesa UOKiK instytucji antykonkurencyjnego skutku porozumienia; b) dotyczący zakresu uwzględniania przez Prezesa UOKiK szeroko pojętego otoczenia gospodarczego, w którym funkcjonuje kwestionowane przez niego porozumienie; c) dotyczący stosowania przez Prezesa UOKiK metod mających na celu racjonalizację zakazu zawierania porozumień ograniczających konkurencję (ancillary restraints; obiektywne uzasadnienie dla ograniczeń konkurencji). Przeprowadzona analiza orzecznictwa doprowadziła do następujących wniosków: a) organ antymonopolowy wykazuje tendencję do dowodzenia zaistnienia antykonkurencyjnych skutków, mimo że z uwagi na dostateczne wykazanie antykonkurencyjnego celu nie jest to formalnie wymagane. Antykonkurencyjny skutek postrzegany jest przez Prezesa UOKiK często w sposób uproszczony; bardziej zbliżony do punktowego zdeformowania wąskiego wycinka działalności gospodarczej, niż do realnego ograniczenia mechanizmów konkurencji; b) szeroko pojęte otoczenie gospodarcze, w którym funkcjonują badane przez Prezesa UOKiK porozumienia, jest uwzględniane tylko w części spraw, dominuje raczej podejście formalistyczne; c) nie widać prób poszukiwania nowych sposobów racjonalizacji oceny porozumień na wzór ancillary restraints, czy obiektywnego uzasadnienia dla ograniczeń konkurencji.

The article analyses recent decisions of the Polish competition authority which concern prohibitions on the grounds of an anticompetitive object or effect on an agreement. Three areas are taken into account in this context: (a) the authority’s understanding and use of the concept of “effect of anticompetitive agreement”; (b) the extent to which the authority considers the overall economic environment of the scrutinised agreements and; (c) the use by the authority of methods rationalising the prohibition of competition restricting agreements (i.e. ancillary restraints and objective justifi cations of a competition restriction). The following conclusions are drawn from this analysis: (a) the Polish competition authority endeavours to prove the occurrence of anticompetitive effects even though this is not formally required if an anticompetitive object is suffi ciently proven. The authority tends to apply a simplifi ed view of anticompetitive effects – it sees them more as a spot deformation of a narrow section of business activities rather than an actual restriction of competition mechanisms; (b) the authority takes into account the overall economic context of the scrutinised agreements only in some cases – it most often follows a formalistic approach; (c) there is no evidence of the authority trying to fi nd new methods of rationalising its assessment by considering, for example, ancillary restraints or an objective justifi cation of competition restrictions.