KONSTRUKTYWIZM UKRAIŃSKO-ROSYJSKIEJ WOJNY MEDIALNEJ

Na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci klasyczne „clausewitzowskie” rozumienie wojny stopniowo i niepostrzeżenie zmieniło swój charakter. Wojna przechodzi pewnego rodzaju ewolucję, stając się coraz bardziej złożonym procesem. Przejawia się ona w różnorodności czynników wpływających na przebieg działań wojennych. Jednym z takich czynników jest niewątpliwie udział mediów w konfrontacji z wrogiem. Stają się one skutecznym narzędziem realizacji celów politycznych oraz wojskowych. Mimo tego, że media są narzędziem, stanowią one również bezpośrednią płaszczyznę walki pomiędzy zwaśnionymi stronami. Owa podwójna rola mediów jest bardzo istotna z punktu widzenia osiągnięcia zamierzonych celów podczas wojny. Radio, prasa, telewizja, a współcześnie coraz bardziej także i Internet spełniają wiele funkcji. Obok najważniejszej z nich, czyli informacyjnej, istotną rolę odgrywa także funkcja kreacyjna. Kreowanie postaw i poglądów społeczeństwa dla przywódców państw, które są zaangażowane w wojnie, stanowi istotny element strategiczny. Konflikt na wschodzie Ukrainy nie jest wyjątkiem, a konstruktywizm medialny jest na szeroką skalę wykorzystywany przez przywódców zarówno Ukrainy, jak i zwaśnionej z nią Rosji. Zgodnie z ogólnie przyjętymi zasadami, przewodnim postulatem medialnym powinien być obiektywizm informacyjny. Mimo owej zasady, każdy bez wyjątku środek masowego przekazu funkcjonuje w ramach określonego systemu polityczno-ekonomicznego, czego konsekwencją jest obecności treści propagandowych i manipulacyjnych w przekazywanych informacjach. Wojna jednak jest czasem, kiedy interes państwa jest najważniejszy. W związku z tym konstruktywizm medialny powinien być skierowany na realizację istotnych celów państwowych.

Through the last decades, the classic „clausewitz’s” understanding of the war gradually and unnoticeably changed its character. The war undergoes some sort of evolution becoming an increasingly complex process. It manifests itself in the variety of factors influencing the course of hostilities. One such factor is undoubtedly the participation of the media in confrontation with the enemy. They become an effective tool to achieve political and military goals. Despite the fact that the media are a tool, they are also a direct fighting field for the warring parties. This dual role of the media is very important from the point of view of achieving the objectives pursued during the war. Radio, newspapers, television, and recently also the Internet fulfill many functions. Beside the most important of them – an informative function – the creative function seems to play a crucial role. Shaping attitudes and public opinion for leaders whose countries are involved in the war constitutes an important strategic element. The conflict in eastern Ukraine is no exception, thus the media constructivism is widely utilized by both Ukrainian and Russian leaders. According to generally accepted principles, the essential media task should be providing objective information. However, each and every mass medium is functioning within a specific political and economic system and consequently the presence of the content of propaganda and manipulation in the transferred information is visible. But the war is a time when the interest of the state is most important. Therefore, media constructivism should be directed to the implementation of important state purposes.