Polskie inspiracje muzyczne w filmach animowanych wyprodukowanych w Związku Radzieckim – wybrane przykłady

W dziecięcych filmach animowanych wyprodukowanych w Związku Radzieckim od lat 30. do 70. XX wieku bywają zawarte odniesienia do muzyki polskiej. Przybierają one zazwyczaj postać nawiązań do poloneza, rzadziej – do repertuaru muzyki rozrywkowej. Przywołanie przez kompozytorów radzieckich tańca polskiego wskazuje m.in. na kontynuację istniejącej w Rosji od XVIII wieku tradycji wykorzystywania poloneza jako tańca dworskiego, ceremonialnego. Wnioski zaprezentowane w artykule uzyskane zostały na drodze analizy audytywnej ścieżek dźwiękowych wybranych siedmiu filmów oraz ich warstwy wizualno-narracyjnej. Przykłady polskich inspiracji muzycznych omówiono z uwzględnieniem kontekstu brzmieniowego danej ścieżki dźwiękowej jako całości. Inspiracje polonezem obecne są w filmach z muzyką: N. Bogosłowskiego (Кот в сапогах, 1938; Три мушкетера, 1938), M. Wajnberga (Полкан и Шавка, 1949; Двенадцать месяцев, 1956), B. Sawieliewa (Месть кота Леопольда, 1975). W filmie Сказка сказок (1979, muz. M. Miejerowicz) cytowane jest tango To ostatnia niedziela J. Petersburskiego, w odc. 4 (1971) serialu Nu, pogodi! – Orkiestry dęte z repertuaru H. Kunickiej.

Animated children’s films produced in the Soviet Union from the 1930s to the 1970s contain references to Polish music. They usually take the form of references to the polonaise, less often – to the repertoire of popular music. Recalling Polish dances by Soviet composers indicates, among others, the continuation of the tradition of using the polonaise as a court and ceremonial dance existing in Russia since the 18th century. The conclusions presented in the article were obtained through the audit analysis of soundtracks of seven selected films and their visual-narrative layer. Examples of Polish musical inspirations are discussed, taking into account the sound context of a given soundtrack as a whole. Polonaise inspirations are present in the movies with the music of: N. Bogoslóvskij (Kot v sapogah, 1938; Tri mušketera, 1938), M. Weinberg (Polkan i Šavka, 1949; Dvenadcatʹ mesâcev), B. Savélʹev (Mestʹ kota Leopolʹda, 1975). In the film Skazka skazok (1979, music by M. Meeróvič), tango The Last Sunday of J. Petersburski is cited., in episode 4 (1971) of the series Nu, pogodi! – Brass Bands from the repertoire of H. Kunicka.