Wpływ uprawiania turystyki na kształtowanie hierarchii wartości i aspiracji życiowych podkarpackiej młodzieży szkół ponadgimnazjalnych

Gwałtowne zmiany społeczne i ekonomiczne oraz proces globalizacji niosą wiele zagrożeń dla zdrowia i rozwoju młodzieży. Wiążą się one między innymi ze zmianą aspiracji młodych ludzi, przy jednoczesnym ujawnianiu się postaw konsumpcyjnych. Jest oczywiste i dowiedzione, że aspiracje są kształtowane poprzez wartości, którymi człowiek kieruje się we własnym życiu. Wartości aprobowane przez człowieka tworzą pewną hierarchię, natomiast pod wpływem hierarchii wartości kształtuje się odpowiadająca jej hierarchia aspiracji. Dlatego też uwzględnianie wartości w badaniach aspiracji życiowych młodzieży jest bardzo istotne. Wiedza o zmianach zachodzących w aspiracjach życiowych młodzieży jest niezbędna do podjęcia skutecznych działań w procesie dydaktyczno-wychowawczym oraz socjalizacyjnym. Może być także przydatna w organizowaniu i kierowaniu różnymi formami aktywności podejmowanymi przez młodych ludzi. Taką aktywnością, o dowiedzionych walorach dydaktyczno-wychowawczych, jest bezsprzecznie turystyka. Jak wskazują znawcy tematu, turystyka może być czynnikiem stymulowania „alternatywnego stylu życia”, czynnikiem zmiany postaw w kierunku poszukiwania prawdy, poznawania świata, poznawania siebie, kształtowania wrażliwości emocjonalnej, ponieważ z jednej strony jest zależna od systemu wartości, a z drugiej – jest także nośnikiem określonych wartości. Celem niniejszego opracowania była próba diagnozy wpływu uprawiania turystyki (aktywności turystycznej) na kształtowanie hierarchii wartości, jakimi młodzi ludzie kierują się w swoim życiu poprzez ukazanie różnic pomiędzy uczniami o różnym poziomie aktywności turystycznej.

The rapid social and economic changes and the process of globalization are bringing a lot of threats to the health and growth of young people. They are connected, among others, with a change of aspiration of young people, while disclosing their consumer attitudes. It is obvious and proven, that life aspiration is being shaped through values, by which the man is guided in the own life. Values approved by the man are creating some form of hierarchy, while under the influence of the hierarchy of values it is shaped corresponding hierarchy of aspirations. Therefore, taking into account the value in the study of youth aspirations in life is very important. Knowledge about the changes taking place in the life aspirations of young people is essential to take effective action in the pedagogical and the socialization process. It may also be useful in organizing and managing various forms of activities undertaken by young people. Such an activity, with proven teaching-education advantages, is unquestionably tourism. Experts of the subject proved that the tourism could be a stimulating factor of „alternative lifestyle”, a changing factor in attitudes toward the search for truth, knowledge of the world, getting to know oneself, forming of the emotional sensitivity because, on the one hand, tourism depends on the human value system, and on the other hand, it also create specific values. The main purpose of this study was to diagnose the influence of practising the tourism on the formation of a hierarchy of values, which young people are guided in their lives, by showing the differences between students with different levels of tourist activity.