Wykorzystanie analizy korespondencji w badaniu czynników różnicujących wyniki z dwóch części egzaminu gimnazjalnego uzyskanych przez uczniów z różnych obszarów terytorialnych

Celem badań przeprowadzonych w ramach prezentowanego artykułu jest wskazanie analizy korespondencji jako metody niezwykle użytecznej w rozpoznawaniu współwystąpień kategorii zmiennych wyróżnionych w trakcie egzaminu gimnazjalnego. Wskazanie powiązań między kategoriami zróżnicowanych zmiennych może być wskazówką do dalszej modernizacji systemu edukacji, tak by dostęp do wiedzy nie był ograniczany. System edukacji w Polsce poddano radykalnej reformie, którą zapoczątkowano w 1999r. Jej celem było podniesienie jakości kształcenia oraz dopasowanie systemu edukacji do wymagań gospodarki opartej na wiedzy. Jednym z najważniejszych rozwiązań proponowanych w reformie szkolnictwa było wprowadzenie nowej struktury szkolnictwa. W trakcie reformy systemu edukacji wprowadzono między innymi egzamin gimnazjalny, którego wyniki z lat 2003-2010 wzięto pod uwagę w prowadzonej analizie. Egzamin ten jest jednak powszechny i obowiązkowy. Dysponowano wynikami Centralnej Komisji Egzaminacyjnej dla poszczególnych uczniów w województwach opolskim i dolnośląskim z podziałem na szkoły, gminy, płeć oraz tematyczne obszary egzaminacyjne w zakresach przedmiotów matematyczno-przyrodniczych i humanistycznych. Przeprowadzono analizę korespondencji wykorzystując podejście klasyczne i dla wielu zmiennych.

The aim of the research presented in this article is to indicate the correspondence analysis as a very useful method in recognizing the categories’ associations of variables identified in the gymnasium exam. Indication of the relationships between categories of different variables may give a recommendation to further reform of the education system so that the access to knowledge is not limited. A radical reform of the educational system in Poland started in 1999. Its aim was to improve the quality of education and to adjust the education system to the requirements of the knowledge-based economy. One of the main solutions proposed in the reform was the introduction of the new education structure. An external, universal and compulsory gymnasium exam was implemented and its results from the years 2003-2010 were taken into consideration in this scrutiny. The analysis was based on the results collected by the Central Examination Board for individual students in the dolnośląskie and opolskie voivodships with regard to school, community, gender and exam thematic areas in the fields of humanities, mathematics and science. The correspondence analysis was performed using both simple and multiway approaches.