Orthodox Education in Poland

The Orthodox educational system has been meeting important tasks, which is raising a general mental level of clergy and faithful. Its foundation was driven by needs of the Orthodox Church. Educating a young generation in the spirit of the Orthodoxy happened to be the main task of the enlightened class. Brotherhood, monastery and parish school were to be part of this program. The Orthodox education shaped religious life, helped preserve the religious and national identity of the believers. An evidence of that is the fact, that only those localities preserved “the Greek faith “, in which next to the monasteries were schools. Higher education, and espe- cially Mohyla Academy, shaped by the then elite, played a vital role in the history of Orthodox Church in the Republic and neighboring countries. A similar role had to play in the interwar period College of Orthodox Theology at the University of Warsaw and in post-war Orthodox Section of the Christian Academy of Theology Presented here outline of history of Orthodox education in Poland indicates to the, appreciated by clergy and hierarchy, need of development of theological schools. Theological schools played and still play important role in shaping the attitudes of clergy and faithful. Schools provide necessary pastoral resources, shape Orthodox cultural and scientific environment. Theological education has remained an essential element for the proper functioning of Orthodox Church in the Polish Republic.

Prawosławny system oświatowy spełniał ważne zadania w podniesieniu ogólnego poziomu umysłowego społeczności ruskiej. Jego powstanie wynikało z potrzeb Cerkwi. Wychowanie młodego pokolenia w duchu prawosławnym stało się głównym zadaniem warstw oświeconych. Szkoły brackie, przyklasztorne i przycerkiewne miały być elementem tego programu. Szkolnictwo prawosławne kształtowało życie religijne, pozwoliło zachować tożsamość wyznaniową i narodową wiernych. O jego znaczeniu świadczy fakt, że jedynie te miejscowości zachowały ,,wiarę grecką”, w których obok monasterów istniały szkoły. Szkolnictwo wyższe, a zwłaszcza Akademia Mohylańska, formowało ówczesne elity, które odegrały istotną rolę w dziejach Kościoła prawosławnego w Rzeczypospolitej i w krajach sąsiednich. Przedstawiony rys dziejów szkolnictwa prawosławnego w Rzeczypospolitej wskazuje na docenianie przez hierarchię i duchowieństwo potrzeby rozwoju szkół teologicznych. Uświadomienie konieczności dobrego przygotowania kadr w odległej i mniej odległej przeszłości potwierdza, wysoki stan świadomości religijnej elit prawosławnych. Szkoły teologiczne odgrywały i odgrywają ważną rolę w kształtowaniu postaw duchowieństwa i wiernych. Szkoły dostarczają niezbędnej kadry duszpasterskiej, kształtują prawosławne środowiska kulturalne i naukowe. Szkolnictwo teologiczne zawsze było i pozostaje niezbędnym elementem do prawidłowego funkcjonowania Kościoła prawosławnego w Rzeczypospolitej.