Koncepcja systemu zarządzania absencją w przedsiębiorstwie

W wielu polskich przedsiębiorstwach zarządzanie absencją jest podyktowane regulacjami prawnymi w tym zakresie oraz pragmatyką menedżerską sprowadzającą się głównie do kontroli nieobecności i dyscyplinowania pracowników. W ostatnich latach podejście firm do pracowników zmienia się. Dbałość o ich kondycję, zaangażowanie i satysfakcję z pracy nie jest już postrzegana jako obowiązek, ale jako szansa. Brakuje jednak uniwersalnej metodyki zarządzania absencją, integrującej podejście holistyczne i interdyscyplinarne, łączące różne sfery i perspektywy. Celem artykułu jest przedstawienie koncepcji systemu zarządzania absencją w przedsiębiorstwie, którego użyteczność jest związana ze spełnieniem przez system funkcji formalizacyjnej, diagnostycznej i motywacyjnej, ukierunkowanych na ograniczenie absencji chorobowej i poprawę wyników przedsiębiorstwa. Przyjęto tezę, że polityka i działania operacyjne podejmowane w ramach zarządzania absencjami prowadzą do tworzenia wspólnej wartości dla przedsiębiorstwa i pracowników. Tworzenie wspólnej wartości koncentruje się na identyfikowaniu powiązań między rozwojem ekonomicznym i społecznym oraz zarządzaniu tymi relacjami. Przedstawiona koncepcja systemu zarządzania absencją chorobową obejmuje pięć elementów: cele i podmioty zarządzania, diagnozowanie przyczyn i skutków absencji, działania profilaktyczne, pomiar efektywności działań oraz analizę i ocenę wpływu tych działań na wyniki firmy, a także weryfikację metod procesu zarządzania absencjami. Opisano podstawowe aspekty tego procesu: aspekt podmiotowy, celowościowy i instrumentalny, przy czym szczególną uwagę zwrócono na wykorzystanie nowoczesnych metod zarządzania i alternatywnych modeli kierowania ludźmi. Do realizacji tak nakreślonego celu posłużyły metody badawcze: analiza wyników badań poprzedników oraz rezultaty własnych badań empirycznych nad warunkami humanizacji pracy i czynnikami motywacji pracy. Ze względu na ograniczone ramy artykułu poruszono jedynie wybrane, ważniejsze wątki badawcze, zwłaszcza te, które dotyczą relacji kierownik – podległy mu pracownik.

In many Polish enterprises managing absenteeism is dictated by legal regulations in this regard and managerial pragmatics boiling down mainly to the control of absences and disciplining employees. In recent years, the approach of firms to employees has been changing. Caring about their condition, commitment and satisfaction from work are not perceived as a duty any more, but as a chance. However, there is no universal methodology of absenteeism management integrating the holistic approach and interdisciplinary approach, combining various spheres and perspectives. The aim of the paper is to present a concept of the absenteeism management system in an enterprise, the usefulness of which is related to the system’s fulfilment of formalisation, diagnostic and motivational function aimed at the reduction of sickness absenteeism and the improvement of the enterprise performance. A thesis was adopted that the policy and operational activities undertaken within absenteeism management lead to the creation of common value for the firm and the employees. The common value creation focuses on the identification of relations between the economic and social development and the management of these relations. The presented concept of the system of managing sickness absenteeism includes five elements: goals and subject of the management, diagnosing causes and effects of absenteeism, preventive measures, the measurement of the effectiveness of the measures, as well as the analysis and assessment of the impact of these activities on the company performance, and the verification of the methods of absenteeism management process. The basic aspects of this process, namely the subjective, purposive and instrumental aspect are described, but special attention is paid to the use of modern methods of management and alternative models of managing people. To fulfil the goal defined in this way, the following research methods were used: an analysis of the research findings of predecessors and the findings of own empirical research into the conditions of the humanisation of work and the factors of work motivation. Due to the limited framework of the paper, only selected, more important research threads were tackled, particularly those which concern the relationship between a manager and a subordinated employee.