Zawartość metali ciężkich w osadach dennych cieku o zlewni rolniczej na przykładzie rzeki Gowienica

Analizie chemicznej poddano próbki osadów dennych pochodzących z rzeki Gowienica. Próbki pobierano w latach 2014 i 2015 w wybranych punktach badawczych, które wyznaczono w zależności od sposobu zagospodarowania i użytkowania terenów przyległych. W pozyskanym materiale oznaczono zawartość całkowitą metali ciężkich tj.: Cd, Co, Cr, Ni, Pb oraz Hg. Na podstawie uzyskanych wyników analiz chemicznych wykazano podwyższone stężenia ołowiu, niklu, chromu oraz rtęci, które przekraczały wartości progowe, powyżej których obserwuje się szkodliwe oddziaływanie zanieczyszczeń (TEL). Nie stwierdzono natomiast ponadnormatywnych stężeń tych zanieczyszczeń dla wyznaczonej wartości granicznej (PEL) powyżej której obserwuje się szkodliwe oddziaływanie zanieczyszczeń na organizmy. Przeprowadzone analizy chemiczne wykazały jednak przekroczenia wartości naturalnej kobaltu (tło geochemiczne 2,0 mg⋅kg^-1) dla osadów wodnych Polski w poszczególnych punktach badawczych. Przyczyną tych przekroczeń w pobranych osadach dennych były najprawdopodobniej spływy powierzchniowe z pól i łąk w formie nawozów i środków ochrony roślin oraz dopływ ścieków bytowych.

The samples of bottom sediments for chemical analysis were collected from Gowienica river and its tributaries. The samples were collected in 2014 and 2015 from the established sampling points on differently managed and utilized adjacent areas. Total content of heavy metals, i.e.: Cd, Co, Cr, Ni, Pb and Hg were measured in the collected material. The results indicate that the concentrations of lead, nickel, chromium and mercury exceeded the level indicating the harmful impact of pollution (TEL) , but none of the analyzed heavy metals exceeded the limit (PEL) above which harmful effects of pollution on organisms can be observed. However, according to another classification (LAW), the analyzed sediments were between two classes (unpolluted deposits – Class I), and unpolluted / moderately polluted deposits (class I-II). Nevertheless, a chemical analysis showed that the natural cobalt concentration (geochemical background; 2.0 mg⋅kg-1) for aquatic sediments in Poland was exceeded. The reasonfor the exceed cobalt concentration in natural sediments was, most probably, the surface runoffs from fields and meadows in the form of fertilizers, plant protection products and the domestic waste water.