Eksperymentalne koncepcje infrastruktury społecznej - domy-komuny w ZSRR

W referacie przedstawiono tło polityczne powstania domów-komun w latach 20-tych XX wieku w rosji. Szczególną uwagę zwrócono na idee socjologiczne, które dały podstawy do tworzenia mieszkań dla „nowego socjalistycznego społeczeństwa”. Na powstanie idei domu-komuny wpływ miały utopijne koncepcje socjalistyczne XIX wieku oraz dążenie bolszewików do stworzenia nowej rodziny, która zgodnie z poglądami A. W. Łunaczarskiego miała liczyć od 1000 do 3000 członków. Przeanalizowane zostały rozwiązania funkcjonalne i formalne najwybitniejszych realizacji domów-komun w Petersburgu, Moskwie i Nowosybirsku. Okres rozkwitu tego typu zabudowy mieszkaniowej przypada na późne lata dwudzieste XX wieku. Trwał on krótko i zakończył się w maju 1930 roku wraz z ogłoszeniem postanowienia KC WKP (b) „o przebudowie życia społecznego”, gdzie poddano krytyce ideę domu-komuny.

In the paper the political background of communal houses development in 1920’s in Russia is presented. Particular emphasis was put on the sociological ideas which created the conditions for developing housing for “new socialist society”. The idea of the communal houses was influenced by the utopian socialist conceptions from 19th century and the Bolsheviks’ aim to create a new type of family, which according to A. V. Lunacharsky was to consists of 1000-3000 members. Functional and formal aspects of the most outstanding communal houses in st. Petersburg, Moscow and Novosibirsk were analysed. The golden age of this kind of housing was in late 1920’s. It lasted until may 1930 when the decision of the communist party interrupted the experiment.