Służby specjalne jako element bezpieczeństwa narodowego

Minione lata to okres zdecydowanej redefinicji zagrożeń dla bezpieczeństwa narodowego, także w Polsce. Zakończenie „Zimnej Wojny”, stabilizacja relacji z Niemcami, normalizacja sytuacji w innych państwach sąsiednich, wreszcie odsunięcie zagrożenia – tak lubianym swego czasu przez scenarzystów z Hollywod – scenariuszem „buntu generałów” w Rosji, wreszcie polskie członkostwo w NATO i Unii Europejskiej spowodowały, że zagrożenie bezpośrednią, otwartą agresją z zewnątrz obecnie jest znikome. Służby specjalne to ogólna nazwa opisująca instytucję, która prowadzi działania operacyjno-rozpoznawcze o charakterze niejawnym. Domeną służb specjalnych jest pozyskiwanie i ochrona informacji kluczowych dla zapewnienia wewnętrznego i zewnętrznego bezpieczeństwa państwa. W państwach demokratycznych działania służb specjalnych wymykają się niekiedy spod kontroli organów nadzorczych. Służby specjalne prowadzą także operacje poza swoim macierzystym krajem, łamiąc nieraz miejscowe prawo. Służby specjalne reżimów totalitarnych i państw niedemokratycznych stosują czasem techniki niedozwolone przez prawo ich państwa macierzystego, jak przekupstwo, szantaż, skrytobójstwo oraz nielegalny handel bronią i narkotykami.

Recent years mark a period of profound redefinition of threats and dangers to national security, also in Poland. The end of the Cold War, stabilization in Polish-German relations, normalization of the situation in the other neighbouring countries and an averted threat of the so- called ‘Russian military generals rebellion’ scenario – so popular with some Hollywood screenwriters in the past – finally, Poland’s accession to NATO, significantly cut the risk of an open, direct outside aggression. The term ‘intelligence services’ refers to governmental agencies involved both in the collection of confidential information and in counter-intelligence activities. Intelligence agencies are devoted to gathering and protecting information crucial to national security, both domestic and external. In democratic countries their operations occasionally raise issues of ministerial control and accountability to parliamentary procedures. Intelligence agencies carrying out national security operations abroad sometimes break local law. The intelligence agencies of totalitarian regimes and non-democratic states sometimes employ various practices and techniques prohibited by their own law, such as bribery, blackmail, treacherous assassination, illegal weapons and drugs trade.