Rola Żydów w rozwoju gospodarczym ziemi łódzkiej. Wybrane zagadnienia

Rewolucja przemysłowa i towarzyszące jej zmiany ekonomiczno-społeczne dotarły na tereny Królestwa Polskiego w pierwszych dekadach XIX w. Szybko urbanizujące się obszary ziemi łódzkiej zasilane były ludnością polską, niemiecką, rosyjską i w znacznym stopniu, żydowską. Zmieniał się skład demograficzny poszczególnych miast regionu. Rósł w nim udział narodu żydowskiego. Najbardziej dotyczyło to powstającego, a następnie niezwykle dynamicznie rozwijającego się Łódzkiego Okręgu Przemysłowego (ŁOP) – zespołu miast przemysłowych wyspecjalizowanych w branży włókienniczej. Społeczność żydowska dynamizowała rozwój ekonomiczny ziemi łódzkiej. Wybitni niemieccy teoretycy Werner Sombart i Max Weber zwracali uwagę na szczególne zdolności Żydów do działalności w gospodarce rynkowej i ich znaczący wkład w ukształtowanie systemu kapitalistycznego. Niniejsze opracowanie ma na celu egzemplifikację tej tezy na przykładzie udziału ludności wyznania mojżeszowego w rozwoju gospodarczym regionu łódzkiego, a szczególnie w tworzeniu ŁOP.

The Industrial Revolution with its social and economic transitions reached the Kingdom of Poland in the first decades of the 19th century. The process of dynamic urbanisation in the Łódź Land was accompanied by a wave of Polish, German, Russian and, to a great extent, also Jewish migration, which changed the demographic profile of local cities and towns. The Jewish population began to grow rapidly, which was especially true in the case of the dynamically developing Łódź Industrial Region (ŁOP)1 – a group of industrial towns, dominated by the textile industry.