Wpływ zróżnicowanego wieloletniego nawożenia mineralnego na zbiorowiska łąkowe na glebie torfowo-murszowej

W latach 1994-1997 na podstawie doświadczenia polowego, realizowanego metodą losowanych bloków w sześciu powtórzeniach, przeprowadzono ocenę wpływu wieloletniego nawożenia mineralnego na zbiorowiska łąki trwałej 2-kośnej położonej na posusznej glebie torfowo-murszowej. Oceniano plonowanie, skład florystyczny oraz stosunki socjologiczne z określeniem kierunków rozwoju i warunków wilgotnościowych fitocenoz. W doświadczeniu tym, od 1957 r., stosowano następujące kombinacje nawozowe: 0, K, PK, NPK. Brak nawożenia powodował bardzo silną degradację łąki, zanikanie darni oraz liczne występowanie mszaków charakterystycznych dla siedlisk suchych, głównie z rodzaju Brachytecium i Ceratodon. Nawożenie potasem (K) sprzyjało kształtowaniu się zbiorowisk bogatych florystycznie, o złożonej strukturze fitosocjologicznej, z udziałem cennych przyrodniczo gatunków charakterystycznych dla łąk naturalnych i półnaturalnych. Największy wpływ na plony miało nawożenie fosforem i potasem (PK), które decydowało o rozwoju traw wysokich, głównie stokłosy bezostnej (Bromus inermis Leyss.) oraz sprzyjało wzbogacaniu zbiorowisk w nitrofilne gatunki zielne. Działanie azotu nawozowego na plony było nieznaczne, nasilało natomiast synantropizację fitocenoz. Niezależnie od zaznaczonych różnic w składzie florystycznym i strukturze fitosocjologicznej fitocenoz, rodzaj nawożenia nie różnicował wartości liczbowych średnich wskaźników wilgotnościowych, określanych w skali 10-stopniowej, stanowiących podstawę oceny uwilgotnienia siedlisk łąkowych na podstawie występującej flory.

The influence of the long-term mineral fertilisation on plant communities of a permanent 2 cut meadow situated on semi-dry peat-moorsh soil was assessed during the field experiment carried out in the years 1994-1997 with the random block method in 6 repetitions. Yielding, floral composition, water conditions and sociological relationships were evaluated and potential development was estimated. The following fertiliser combinations were used in this experiment since 1957: 0, K, PK and NPK. A lack of fertilization resulted in meadow degradation, disappearance of sward and in the massive appearance of mosses (mostly of the genera Brachytecium and Ceratodon) typical for dry habitats. Potassium fertilization favoured rich communities of a complex phytosociological structure with valuable species characteristic for natural and semi-natural meadows. Yielding was most affected by PK fertilisation, which was decisive for the growth of tall grasses, mainly brome grasses (Bromus inermis Leyss.), and enriched meadow communities in nitrophilous herb species. Nitrogen fertilisers did not significantly affect the yield but enhanced synanthropisation of phytocoenoses. Regardless of the differences in the floral composition and structure, fertilisation did not differentiate mean values of moisture indices estimated in a 10-grade scale, which serve for the assessment of water conditions in meadow habitats upon the existing flora.