Kodeks Makarewicza w ocenie środowiska tzw. młodych prawników w II Rzeczypospolitej Polskiej

W okresie II Rzeczypospolitej Polskiej (1918–1939) środowisko tzw. młodych prawników dążyło do stworzenia systemu prawa opartego na tradycji i polskim duchu narodowym. Według tych kryteriów poddali oni ocenie kodeks karny z 1932 r., który był oryginalnym tworem polskiej myśli prawniczej. Ich zdaniem kodeks jako „w zasadzie surowy” mógł po wprowadzeniu sugerowanych przez nich zmian służyć prowadzeniu represyjnej polityki karnej. Jako przeszkodę w wymierzaniu surowych kar mających celu odstraszanie od popełniania przestępstw młodzi prawnicy postrzegali art. 54 kodeksu karnego, nakazujący uwzględniać sędziemu cechy indywidualne sprawcy. Młodzi prawnicy opowiadali się za wymierzaniem kar służących nie tyle poprawie sprawcy, ile ochronie społeczeństwa przed przestępczością. Koncepcja stosowania kodeksu karnego w duchu ochrony społecznej spotkała się jednak z ostrą ripostą jego twórcy Juliusza Makarewicza. Pod jej wpływem młodzi prawnicy odstąpili od krytyki rozwiązań kodeksu na rzecz podjęcia prac nad zmianą świadomości polskich sędziów.

During the period of the Second Polish Republic (1918-1939), the movement of the so-called young lawyers sought to create a system of law based on tradition and the Polish national spirit. In accordance with these criteria, they evaluated the Criminal Code of 1932, which was an original creation of Polish legal thought. In their opinion, the code as “basically raw” could, after the introduction of the changes they were suggesting, serve to pursue a repressive criminal policy. Particularly Article 54 of the Criminal Code, which stipulated that judges had to take individual qualities of perpetrators into consideration, was perceived by the young lawyers as an obstacle to meting out severe punishments which would act as a deterrent to committing crimes. The young lawyers advocated the imposition of punishments that serve not to improve the offender but to protect society from crime. However, the concept of applying the criminal code in the spirit of social protection met with a sharp retort from its creator, Juliusz Makarewicz. Influenced by it, the young lawyers abandoned their criticism of the code's solutions in favour of undertaking work to change the consciousness of Polish judges.