„Byle dostatniej, byle nowocześniej”. Dylematy PRL-owskiej modernizacji i samofolkloryzacji w powieści Edwarda Redlińskiego Awans

Celem artykułu jest rozważenie emancypacyjnego wymiaru samofolkloryzacji – kategorii zaproponowanej przez Ewę Klekot na określenie strategii odzyskiwania głosu przez podmioty podporządkowane, rozumianej jako jeden z ważnych elementów procesów nowoczesności. Materiałem do analizy procesów społeczno-kulturowych okresu powojennego przy użyciu tej kategorii jest powieść Edwarda Redlińskiego Awans (1973), przedstawiająca dylematy samofolkloryzacji mieszkańców fikcyjnej socjalistycznej wsi w kontekście powojennych procesów modernizacyjnych. Analiza tej powieści pozwala zadać pytanie, po pierwsze, o emancypacyjny wymiar samofolkloryzacji, a po drugie, o związki utworu Redlińskiego z przemianami społecznymi w Polsce Ludowej drugiej połowy XX w.

The aim of the article is to consider the emancipatory dimension of self- folklorization – a category proposed by Ewa Klekot to define a strategy of regaining voice by subordinate subjects, understood as an important element of the processes of modernity. The material for the analysis of socio-cultural processes of the post-war period using this category consists in Edward Redliński’s novel Awans (Advancement, 1973), presenting the dilemmas of self-folklorization of inhabitants of a fictional socialist village in the context of post-war modernization processes. The analysis of this novel allows us to ask questions – firstly, about the emancipatory dimension of self-folklorization, and secondly, about the connections between Redliński’s work and social changes in the Polish People’s Republic in the second half of the twentieth century.