Війна поза війною, або чи можлива втеча від травми (за романом Гаськи Шиян "За спиною")

Podejmowane w kulturze ukraińskiej próby refleksji oraz przepracowania traumatycznego doświadczenia totalitarnej przeszłości są uwidaczniane w pojawiających się ostatnio tekstach literackich. Większość z nich odzwierciedla najbardziej aktualne problemy teraźniejszości w świetle doświadczeń traumatycznych, spowodowanych radziecką polityką represyjną wobec narodu ukraińskiego w XX wieku. Dzisiejsza wojna rosyjsko-ukraińska, która rozpoczęła się w Donbasie w 2014 roku, jest niczym innym, jak walką przeciwko narzuconej przez Rosję wizji tożsamości oraz próbą odzyskania przez Ukraińców właściwego obrazu pamięci historycznej. Ta kwestia jest poruszana na różnych poziomach przez przedstawicieli różnych pokoleń. Jednak dla generacji najmłodszej stanowi chyba największe wyzwanie, o czym dobitnie świadczy analizowana w artykule powieść Haśki Szyjan Za plecami. W tej powieści obserwujemy rzeczywistość poprzez spojrzenie młodej dziewczyny, która próbuje odzyskać równowagę psychiczną po bezpośrednim doświadczeniu wojny.

Attempts in Ukrainian culture to reflect on and rework the traumatic experience of the totalitarian past have been portrayed in recently published literary texts. The majority of these reflect the most topical issues of the present in light of the traumatic experience caused by repressive Soviet policies against the Ukrainian people during the 20th century. Today’s Russian-Ukrainian war, which began in the Donbas in 2014, is nothing less than a struggle against Russia’s imposed vision of identity and an attempt by Ukrainians to reclaim the proper image of historical memory. This issue is addressed on different levels by representatives of different generations. However, it is perhaps the most challenging for the youngest generation, as is clearly evidenced by Haska Szyjan’s novel Behind the Back, which is analyzed in the article. In this novel, we observe reality through the eyes of a young girl trying to regain her mental balance after directly experiencing the war.