No Figures in the Landscape: Post-Anthropocentric Typologies of Architectural Settings in Science-Fiction Films

In the ascending age of automation factories, storage facilities, and server farms, intelligent buildings are becoming less dependent on human maintenance. These new and updated architectural forms do not comply with traditional typologies. From the Vitruvian Man to Modulor, our bodies were the measure of most constructions. Yet automation renders new constructions incompatible with patterns of human habitation. This article focuses on the iconography of buildings designed to operate with little to none human interaction, providing an insight into how such settings influenced recent (last decade) science-fiction films like Blade Runner 2049 (dir. Denis Villeneuve, 2017), Captive State (dir. Rupert Wyatt, 2019), I Am Mother (dir. Grant Sputore, 2019), or Transcendence (dir. Wally Pfister, 2014). In each of them, artificial intelligence is an intrinsic composite of the environment, terraforming a post-anthropocentric reality of data centres, automated warehouses and drosscapes.

Fabryki, zautomatyzowane magazyny, elektrownie oraz centra danych już dziś funkcjonują najlepiej przy minimalnej ingerencji. Co istotniejsze, przestrzenie tego typu wymykają się tradycyjnym typologiom, także dlatego, że swoją skalą i przeznaczeniem zrywają z antropocentrycznym charakterem architektury. Od człowieka witruwiańskiego po modulor Le Corbusiera ciało ludzkie stanowiło miarę budowli. Co jednak w przypadku konstrukcji przeznaczonych na magazyny, centra logistyczne, farmy serwerów obsługiwanych przez maszyny bądź których automatyzacja gwałtownie postępuje? Na to pytanie ma odpowiedzieć niniejszy artykuł. Autor analizuje w nim ikonografię przestrzeni projektowanych niejako na erę mającą nadejść „po człowieku” przez pryzmat fantastyki naukowej, a więc filmów, w których sztuczna inteligencja jest integralnym komponentem środowiska, takich jak: Blade Runner 2049 (reż. Denis Villeneuve, 2017), Rebelia (reż. Rupert Wyatt, 2019), Jestem matką (reż. Grant Sputore, 2019) czy Transcendencja (reż. Wally Pfister, 2014).