Nieprzewidywane skutki ocieplenia klimatu: śnieg – norniki –bioróżnorodność

W ostatnich latach pojawiają się coraz częściej sygnały z północnej Europy (>60 N), wskazujące na istotne zmiany zachodzące w przebiegu wieloletniej liczebności norników i lemingów. Zmiany te, polegające na zaniku regularnych cykli populacyjnych o wysokiej amplitudzie i pojawieniu się w ich miejsce niecyklicznych fluktuacji na stosunkowym niskim poziomie liczebności, przypisywane są globalnemu ociepleniu klimatu, najsilniej zaznaczającemu się w północnej i umiarkowanej strefie klimatycznej w okresie zimy. Dane zaprezentowane w tym artykule (1) przedstawiają podobne zmiany dynamikiliczebności w populacjach dwóch gatunków norników w Polsce w okresie ostatnich 25 lat; (2) wskazują, które czynniki meteorologiczne są najistotniejsze dla zimowej przeżywalności norników oraz (3) wykazują statystycznie, że te właśnie czynniki w ostatnim półwieczu zmieniały się niekorzystnie dla norników w miarę ocieplania się klimatu. Ponadto, przedstawiono zależność pomiędzy obniżającą się liczebnością norników a spadkiem zagęszczenia zwierzyny drobnej w Polsce w okresie ostatnich 20 lat, sugerującą, że niedostatek norników jest przyczyną nadmiernej redukcji zwierzyny drobnej przez drapieżniki, dla których norniki, szczególnie w latach masowego występowania, stanowiły poprzednio podstawowe źródło pokarmu.

Recently, several reports from Northern Europe (>60 N) indicated significant change in population dynamics of voles and lemmings. The change from high–amplitude regular cycles to acyclic fluctuations at relatively low level is regarded as an effect of climate warming, most pronounced in winter. Data presented in this article (1) show similar changes in the dynamics of two vole species in Poland over last 25 years, (2) indicate which winter weather factors are most important for successful survival of voles and (3) demonstrate that those factors changed to disadvantage of overwintering voles, over last half–century due to global warming. The decline in vole abundance is indicated as an indirect cause for the fall in the abundance of small game observed in Poland over the last 20 years.