Podpatrywanie Bollywood i Kollywood. O odmienności kultur produkcji na przykładzie polskiego oraz indyjskiego przemysłu filmowego

W artykule zostaje postawione pytanie o możliwość istnienia w światowym przemyśle filmowym różnych kultur produkcji. Innymi słowy: czy można w tym względzie wyodrębnić jakąś alternatywną dla tej zachodniej (hollywoodzkiej czy też europejskiej), traktowanej jako uniwersalna. Przykładem tak rozumianej różnorodności dotyczącej procesu produkcji są kinematografie indyjskie (bollywoodzka oraz tamilska). Materiał badawczy stanowiły wywiady z pracownikami polskich ekip produkcyjnych indyjskich filmów. Współpraca ta była okazją do spotkania (lub zderzenia) dwóch kultur produkcji na planie jednego filmu. Na podstawie wywiadów zrekonstruowano osiem kluczowych różnic między europejską i indyjską kulturą produkcji. Umożliwiają one identyfikację modelu alternatywnego, opartego w mniejszym stopniu na procedurach, dokumentacji i planowaniu każdego elementu procesu produkcyjnego, a w większym na spontaniczności i elastyczności w podejściu do niego.

The article inquires into the possibility of existence of different production cultures in the global film industry. Is there an alternative to the Western production culture (both Hollywood and European one), which is regarded as universal? A relevant example is provided by Indian film cultures (Bollywood and Tollywood). The author’s main source are interviews with Polish members of Indian film crews. This kind of collaboration was a chance for a meeting (or clash) of two production cultures on one film set. On the basis of the interviews, eight major differences between the European and Indian models of production culture have been identified. This distinction enables identifying an alternative production culture, based less on procedures, documentation and the planning of every element of the process, and more on spontaneity and flexibility.