Davida Harveya teoria akumulacji przez wywłaszczenie. Nowe perspektywy badawcze – przypadek Jasona W. Moore’a

This article reconstructs David Harvey’s accumulation by dispossession (ABD) theory aimed at explaining the specifics of capital accumulation under neoliberal capitalism. Reaching back to the thought of Marx and Rosa Luxemburg, Harvey proposed an impressive theory of qualitative change within the capitalist mode of production. However, as his critics have convincingly presented, Harvey’s concept struggles with the problems presented in the text. The solution to these problems appears to be the school of “world-ecology”, analyzed here on the example of one of its representatives, Jason W. Moore. By solving the problems that Bin and Ras wrote about, it creates the possibility for APW to become a theory that shows a certain continuum of quantitative change within capitalism. In other words, Moore’s research perspective creates new perspectives for the application of APW.

W niniejszym artykule zrekonstruowana została teoria akumulacji przez wywłaszczenie (APW) Davida Harveya, mająca na celu wyjaśnienie specyfiki akumulacji kapitału w warunkach neoliberalnego kapitalizmu. Sięgając do myśli Marksa oraz Róży Luksemburg, Harvey zaproponował imponującą teorię jakościowej zmiany w obrębie kapitalistycznego sposobu produkcji. Jak jednak przekonywali jego krytycy, koncepcja Harveya zmaga się z przedstawionymi w niniejszym tekście problemami. Rozwiązaniem tych problemów może być szkoła „ekologii-światowej”, przeanalizowana na przykładzie jednego z jej przedstawicieli, Jasona W. Moore’a. Rozwiązując problemy, o których pisali Bin i Ras, wspomniana koncepcja stwarza możliwości, by APW stała się teorią ukazującą pewne kontinuum zmian ilościowych w obrębie kapitalizmu. Innymi słowy, perspektywa badawcza Moore’a wyznacza nowe perspektywy zastosowania APW.